Μετά από την έκδοση διαφόρων ποιημάτων της και το ανέβασμα του επιτυχημένου θεατρικού της έργου «Μνήμες Περίστροφα», η Σίλια Κατραλή Μινωτάκη έκανε το επόμενο βήμα της με την κυκλοφορία του βιβλίου με τίτλο «Διάσπαση Προσευχής» από τις Εκδόσεις Ηρόδοτος.
Σήμερα συνομιλούμε για την χώρα του πολιτισμού και κατά πόσο η ελευθερία μπορεί να βοηθήσει έναν δημιουργό, για την πρόκληση της συνεχούς επιτυχίας αλλά και για τον μονόδρομο της τέχνης.
Καλοταξιδεμένα ποιήματα, ένα επιτυχημένο θεατρικό έργο και τώρα ένα μυθιστόρημα. Τι σας ωθεί να επεκτείνετε τα δημιουργικά σας όρια;
Μεγαλώνουμε και αλλάζουμε και εμείς και ο κόσμος. Πάντοτε είχα την ανάγκη να εκφράζομαι μέσω της συγγραφής. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν όρια σε αυτό. Κι αν υπάρχουν προσπαθώ να μην τα λαμβάνω υπόψη μου. Η παρόρμηση είναι αυτή που συνήθως με ωθεί να ασχοληθώ με τα πάντα. Δεν το πολυσκέφτομαι. Στην αρχή έχω μια ιδέα και επιλέγω μια μορφή, έναν τρόπο να την επικοινωνήσω.
Υπάρχει κάποιο όνειρο που θέλετε να κατακτήσετε και δεν το έχετε κάνει ακόμα;
Άπειρα. Τα μεγαλύτερα μου όνειρα είναι αυτά που δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα. Ωστόσο, έχω συγκεκριμένο πρόγραμμα στο μυαλό μου για να τα πραγματοποιήσω. Κυρίως αφορούν ένα μακρινό ταξίδι, μια ταινία μεγάλου μήκους, κάποιες συνεργασίες στον χώρο της τέχνης και πολλά ακόμη σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο.
Η συνεχής επιτυχία λειτουργεί σαν τροχοπέδη για το επόμενο βήμα;
Η συνεχής επιτυχία είναι πρόκληση και ταυτόχρονα πρόσκληση για την επόμενη. Όλα λειτουργούν με δράση και αντίδραση. Η δουλειά μας είναι ο κόσμος. Όταν ο κόσμος μας αγκαλιάζει δεν μπορούμε παρά να του προσφέρουμε έναν ακόμη λόγο να το κάνει. Είναι μία σχέση αμφίδρομη.
Μιλήστε μας για την «Διάσπαση προσευχής». Γιατί δώσατε αυτόν τον τίτλο στο μυθιστόρημά σας;
Σκέφτηκα μια ιστορία. Κάθε άνθρωπος έχει μια ιστορία που σκέφτεται και μια ιστορία που δημιουργεί. Μια ζωή που ονειρεύεται ή έχει προγραμματίσει και μία ζωή που επιλέγει να ζει. Το βιβλίο μου αφορά ακριβώς αυτό, το σύνολο των στιγμών που «χάλασαν τον προγραμματισμό μας». Η πρωταγωνίστρια αποσπάται, χάνεται, βρίσκεται, επιλέγει και αναγεννάται μέσα από τις επιλογές της. Η προσευχή συμβολίζει τον δρόμο που μας έδειξαν και τις στιγμές που πιστέψαμε. Η διάσπαση αυτής συμβολίζει την προσωπική μας εμπλοκή ή απεμπλοκή από οποιοδήποτε ιστό που μας κρατά κολλημένους στην άκρη του δρόμου.
Επιλέξατε να αφηγηθείτε την ιστορία σε πρώτο πρόσωπο. Επηρεάζετε με αυτόν τον τρόπο με πιο άμεσο τρόπο τον αναγνώστη σας αλλά ταυτόχρονα καταδικάζετε την ηρωίδα σας στο να μην γνωρίζει τα πάντα σε σχέση με την εξέλιξη;
Αν και οι σχέσεις μου με το ρεαλισμό δεν ήταν ιδιαίτερα στενές, σε αυτό το βιβλίο ήθελα σε αυτό το σημείο να δώσω ένα ρεαλιστικό στοιχείο στην ιστορία. Η ηρωίδα δεν έπρεπε να γνωρίζει. Ήθελα να ζήσει την ιστορία μαζί με τον αναγνώστη. Όπως στην πραγματική ζωή. Τα βιώματα πριν γίνουν βιώματα είναι στιγμές. Τα αντιλαμβάνεσαι, τα συνειδητοποιείς, τα διαμορφώνεις και σε διαμορφώνουν. Ούτε εγώ ήξερα την ιστορία πριν από τα δευτερόλεπτα που την άφηνα στο χαρτί, ούτε η ηρωίδα, ούτε ο αναγνώστης. Ήταν αδύνατον να συμβεί αλλιώς. Όλα έγιναν χωρίς πρόγραμμα.
Πως θα χαρακτηρίζατε στην ηρωίδα σας; Είναι ο «καλός» χαρακτήρας με τον οποίο μπορεί εύκολα να ταυτιστεί η αναγνώστρια ή διαφέρει σημαντικά;
Είναι ένας χαρακτήρας πονεμένος, γενναίος και αφοσιωμένος στη ζωή. Με πολλές διαταραχές και ιδιαιτερότητες. Με μοναδικό στόχο να ζήσει. Ίσως να μην μπορώ να τον χαρακτηρίσω καλό ή κακό. Είναι ένας φανταστικός χαρακτήρας με επιμονή και εμμονή στη ζωή. Σ’ ένα ρεαλιστικό επίπεδο πιθανόν να είχε παραιτηθεί. Είναι ένας χαρακτήρας που έρχεται απ΄ το μέλλον και σίγουρα στο τέλος απενοχοποιείται, δικαιολογείται και είναι άξιος θαυμασμού.
«Η ζωή τελειώνει μονάχα με την παραίτηση και την ανελευθερία;»
Η ζωή όπως και καθετί άλλο τελειώνει όταν σταματάμε να πιστεύουμε σε αυτήν. Όσο υπάρχει πίστη υπάρχει και πραγματικότητα κι αν δεν υπάρχει την δημιουργούμε. Η λέξη δημιουργία προϋποθέτει την ελευθερία. Για να δημιουργήσεις κάτι αληθινό, κάτι που θα υπάρξει, θα βγει μέσα από σένα και θα πάρει σάρκα και οστά δεν μπορείς παρά να είσαι ελεύθερος. Μόνο όταν είμαστε ελεύθεροι μπορούμε πραγματικά να μιλάμε για ζωή. Και μιλάω για ζωή, όχι απλά για ύπαρξη. Ελεύθεροι από κοινωνικούς και ηθικούς καθωσπρεπισμούς, επιλεκτικοί με τους ανθρώπους και τις αξίες που θα μας συντροφεύουν, απαλλαγμένοι από αισθήματα φόβου, δειλίας και ντροπής. Η ελευθερία είναι μία παρεξηγημένη έννοια. Ωστόσο άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή. Κι αυτό είναι κάτι που συχνά συνηθίζουμε να ξεχνάμε.
Ο σύγχρονος άνθρωπος παραιτείται ευκολότερα; Παίρνει ως δεδομένη την ελευθερία του;
Δεν θα ήθελα να πιστέψω σε αυτό. Η αλήθεια είναι πως όλο και συχνότερα το βλέπουμε να συμβαίνει. Ωστόσο συνεχίζω να ελπίζω πως δεν είναι ένα γενικό φαινόμενο αλλά κάποιες λαθεμένες συμπεριφορές. Είμαστε μια γενιά που δεν έχει βιώσει ακραίες μορφές ανελευθερίας, δεν έχει παλέψει για να αποκτήσει αυτά που θεωρεί αυτονόητα κι έτσι ίσως ξεχνάει να παλεύει και για αυτά που θέλει να κατακτήσει. Όμως, πιστεύω ακόμα σ΄ αυτούς που πιστεύουν. Σ΄ αυτούς που εξελίσσονται, σ΄ εκείνους που ελπίζουν και μετουσιώνουν την ελπίδα σε δύναμη, τη δύναμη σε κίνηση, την κίνηση σε επιλογή και πράξη. Μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Όσο ρομαντικό και αν ακούγεται.
Μπορεί ένας άνθρωπος του πολιτισμού και της δημιουργίας να νιώσει ευτυχισμένος ακολουθώντας έναν διαφορετικό επαγγελματικό δρόμο; Θα μπορούσατε να έχετε διαλέξει μια διαφορετική πορεία και να είστε εξίσου ευτυχισμένη;
Εγώ όχι. Η τέχνη για μένα ήταν μονόδρομος από πολύ μικρή ηλικία. Ήταν απόφαση, επιλογή και μοίρα. Οτιδήποτε άλλο θα με άφηνε μισή. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου έξω από αυτήν.
Ο πολιτισμός μιας χώρας προσφέρει διέξοδο σε περιόδους βαθιάς οικονομικής και κοινωνικοπολιτικής κρίσης;
Σίγουρα είναι διέξοδος και για τις δύο πλευρές και για αυτόν που τον εισπράττει και για αυτόν που τον δημιουργεί κατά ένα μέρος. Πάνω απ’ όλα αποτελεί κινητήρια δύναμη για να πατήσουμε στα πόδια μας. Σε περιόδους κρίσης ιστορικά ο πολιτισμός φαίνεται να ανθεί, ωστόσο δεν φτάνει μόνο αυτό. Δεν είναι μονάχα διέξοδος είναι η δύναμη που μας ωθεί να συνεχίσουμε, είναι η αρχή για να αλλάξουμε τους εαυτούς μας και τις καταστάσεις. Έχει στόχο την πληροφόρηση και την κινητοποίηση. Αυτά τα δύο πρέπει να είναι αλληλένδετα. Αν μιλάμε για την συγκεκριμένη χώρα, από πολιτισμό γεννήθηκε και από πολιτισμό θα ξαναγεννηθεί.
Ευχαριστούμε πολύ την Σίλια Κατραλή Μινωτάκη για την παραχώρηση της συνέντευξης και ευχόμαστε πάντα καλοτάξιδες δημιουργίες.
-συνέντευξη
Λυδία Ψαραδέλλη
Διαβάστε επίσης:
«Διάσπαση Προσευχής»: Ένα ψυχολογικό, κοινωνικό μυθιστόρημα που θα σας καθηλώσει
