Ξεκινούν στις 2 Απριλίου 2018 τα μαθήματα Διόρθωσης και Επιμέλειας κειμένων στον Ιανό.
Συντονισμός: Δημήτρης Θάνας
διδάσκουν: Δημήτρης Θάνας – Πελαγία Μαρκέτου
Έναρξη: Δευτέρα 2 Απριλίου 2018
Λίγα λόγια για το Εργαστήριο Διόρθωσης – Επιμέλειας κειμένων (διά ζώσης)…
Όταν συγκροτήθηκε, στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου πριν από 12 χρόνια, το Εργαστήριο Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων (διά ζώσης), συνειδητοποιήσαμε ότι οφείλαμε να μη δημιουργήσουμε ένα ακόμη θεωρητικό και μόνο σεμινάριο. Εφόσον ο στόχος του ήταν η επαγγελματική κατάρτιση των συμμετεχόντων, θα έπρεπε ο χαρακτήρας του να μετασχηματιστεί σε εργαστήριο, προκειμένου να είναι όσο το δυνατόν πιο άρτια η προετοιμασία μελλοντικών επαγγελματιών.
Ήταν επιβεβλημένο, δηλαδή, να καλύψουμε μέσω της τεχνογνωσίας της διόρθωσης και της επιμέλειας κειμένων τη σε βάθος θεωρητική κατάρτιση, αλλά ταυτόχρονα να δοθεί η δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αποκτήσουν την ανάλογη εμπειρία προκειμένου να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις των συγκεκριμένων επαγγελμάτων. Μάλιστα, τη στιγμή που αυτά τα επαγγέλματα συχνά ασκούνται χωρίς εξειδικευμένα γνωστικά εφόδια και εμπειρία.
Δεδομένου ότι η επιμέλεια προϋποθέτει την άψογη διαχείριση της διόρθωσης κειμένων, προκρίναμε τον σχηματισμό δύο διακριτών μεταξύ τους κύκλων: της διόρθωσης και της επιμέλειας, όπως επίσης δύο επιπέδων-τμημάτων ανά κύκλο: το θεωρητικό και το εργαστηριακό. Στα θεωρητικά επιχειρείται η προσέγγιση και ανάπτυξη ζητημάτων που συνθέτουν τη διόρθωση ή την επιμέλεια και στα εργαστηριακά μέσω εξειδικευμένων θεματικών ενοτήτων και ασκήσεων δίνεται η δυνατότητα να αποκτηθεί η ζητούμενη εμπειρία. Επίσης, οι συμμετέχοντες λειτουργούν ως ομάδα και με την ανταλλαγή απόψεων και προβληματισμών επιτυγχάνεται η εμβάθυνση και η κατανόηση πολύπλοκων θεμάτων διόρθωσης και επιμέλειας. Παράλληλα, όσοι συμμετέχουν έχουν την ευκαιρία μέσω ασκήσεων να ασχοληθούν με όλο το φάσμα των κειμένων (λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη), ώστε εκείνος που θα ολοκληρώσει και τους δύο κύκλους να έχει «αντιμετωπίσει» περισσότερα από 40 διαφορετικά κείμενα, κατακτώντας με αυτόν τον τρόπο επαγγελματική δεξιότητα.
Στα χρόνια της λειτουργίας του στο ΕΚΕΒΙ, το Εργαστήριο Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων, με την εξειδικευμένη στόχευσή του και την αποτελεσματική διδασκαλία, έχει συμβάλει σημαντικά προκειμένου πολλοί από τους συμμετέχοντες σε αυτό να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στον εκδοτικό χώρο με ιδιαίτερη επιτυχία, κάτι που φιλοδοξούμε να συνεχίσουμε και κάτω από τη φιλόξενη νέα στέγη μας, τον ΙΑΝΟ, όπου το Εργαστήριο Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων (διά ζώσης) λειτουργεί απρόσκοπτα από την άνοιξη του 2013 και το Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων (εξ αποστάσεως) λειτουργεί από τον Ιανουάριο του 2014.
…και ορισμένες λεπτομέρειες
Στη σημερινή εκδοτική πραγματικότητα η ύπαρξη του διορθωτή και του επιμελητή κειμένων σχετίζεται με την έκδοση και τη δημοσιοποίηση κειμένων (όποιου είδους: λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη, είτε στον χώρο του βιβλίου, είτε και σε κάθε έντυπο γενικότερα ή σε ηλεκτρονικό μέσο) και θεωρείται αυτονόητη – ύπαρξη η οποία είναι συνυφασμένη με τη διαδρομή του βιβλίου τουλάχιστον από την εμφάνιση της τυπογραφίας. Ωστόσο, το επάγγελμα του διορθωτή, μάλλον παραγνωρισμένο και στις παρυφές της εκδοτικής παραγωγής, πολλές φορές ασκείται από κάθε παρατυχόντα χωρίς συγκεκριμένα γνωστικά εφόδια, με όχι πάντοτε ιδιαίτερη επιτυχία.
Οι σημερινές απαιτήσεις για την αρτιότητα των κειμένων σε επίπεδο διόρθωσης επιβάλλουν την ανάδειξη και προσέγγιση γνωστικών πεδίων που δεν σχετίζονται μόνο με τη γραμματική και το συντακτικό, αλλά αφορούν τα ειδικά προβλήματα που καλείται να επιλύσει ο διορθωτής. Η διόρθωση έχει τη δική της τεχνογνωσία η οποία ποικίλλει από κείμενο σε κείμενο, με αποτέλεσμα συχνά ο διορθωτής να αντιμετωπίζει «κείμενα-σταυρόλεξα» που απαιτούν εξειδικευμένο χειρισμό. Η έλλειψη εγχειριδίων από όπου θα μπορούσαν να αντληθούν λύσεις, αλλά και η μη λεπτομερής καταγραφή αυτών των προβλημάτων, αναγκάζουν πολλές φορές τον διορθωτή να αυθαιρετεί ή στην καλύτερη περίπτωση να στέκει με αμηχανία απέναντι στα ποικίλα προβλήματα που ανακύπτουν, με αποτέλεσμα τη μη συστηματοποίηση της διόρθωσης και την ανυπαρξία επαγγελματιών διορθωτών.
Ας σημειωθεί ότι τα επαγγέλματα του διορθωτή και του επιμελητή είναι από τα ελάχιστα στα οποία δεν προσφέρεται καμία εκπαίδευση από πουθενά – πλην κάποιων σεμιναρίων, όπου το Εργαστήριό μας με τη συνεχή πολύχρονη παρουσία του υπήρξε και συνεχίζει να είναι πρωτοπόρο.
Το εξ αποστάσεως (e–learning) Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων
Μετά την πολύχρονη λειτουργία του διά ζώσης Εργαστηρίου Διόρθωσης κειμένων, ανταποκρινόμενοι στη ζήτηση των ενδιαφερομένων αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα καινοτόμο εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων – ο πρώτος κύκλος του λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία το 2014-2015 και μέχρι σήμερα έχουν ήδη ολοκληρωθεί τέσσερις κύκλοι. Κατ’ αρχάς, δεδομένου ότι στην εποχή μας το επάγγελμα του διορθωτή κειμένων μπορεί να ασκηθεί ακόμη και μακριά από τα αστικά κέντρα, οφείλαμε να δώσουμε τη δυνατότητα παρακολούθησης σε όσους δεν είχαν την ευχέρεια να συμμετέχουν στο διά ζώσης εργαστήριο – κάτι το οποίο είναι πλέον πρόσφορο με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Ωστόσο, ο σχεδιασμός ενός τέτοιου εγχειρήματος αποδείχτηκε σχετικά περίπλοκος – δεδομένου ότι φιλοδοξία μας ήταν να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε ένα απολύτως καινοτόμο και πρωτοπόρο εξ αποστάσεως Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων (για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τουλάχιστον, λειτούργησε παρόμοιο σεμινάριο με τέτοιες προδιαγραφές υψηλής ποιότητας, με τέτοια οργάνωση και δομή μαθημάτων και με τέτοιο υλικό). Εφόσον η επιδίωξή μας είναι να δημιουργήσουμε επαρκείς επαγγελματίες, έπρεπε σε ένα εξ αποστάσεως εργαστήριο να ενσωματώσουμε τα πλεονεκτήματα της διά ζώσης παρακολούθησης και να επιλύσουμε τα όποια προβλήματα θα προέκυπταν εξαιτίας αυτής της διαφοροποίησης.
Οπότε, προκρίναμε τα εξής:
• Να ενοποιηθούν τα δύο διαφορετικά τμήματα-επίπεδα –θεωρητικό και εργαστηριακό– του διά ζώσης Εργαστηρίου Διόρθωσης και να δημιουργηθεί ένας κύκλος εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστηρίου Διόρθωσης, διάρκειας 7 μηνών.
• Τα μαθήματα να πραγματοποιούνται ανά 10 ημέρες (21 συνολικά), ώστε να υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος για την άρτια προετοιμασία των συμμετεχόντων.
• Να υπάρχει άμεση διεπίδραση μεταξύ διδασκόντων και εκπαιδευόμενων, τόσο με την εξειδικευμένη δομή και οργάνωση των μαθημάτων, όσο και με τη διαρκή παρακολούθηση, καθοδήγηση, επικοινωνία και αξιολόγηση από τους διδάσκοντες (βλέπε και παρακάτω, στην ενότητα «Οργάνωση των μαθημάτων»).
• Εκτός από τα εξ αποστάσεως μαθήματα να υπάρχουν 3 διά ζώσης συναντήσεις (προαιρετικές) –μία στην αρχή, μία στο μέσον και μία στο τέλος των σεμιναρίων, διάρκειας 5 ωρών η κάθε μία–, όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα για μια προσωπική επαφή με τους διδάσκοντες αλλά και με την υπόλοιπη ομάδα, προκειμένου να τεθούν και να διασαφηνιστούν ακανθώδη ζητήματα του σεμιναρίου, να ενημερωθούν για την αξιολόγησή τους, να έρθουν σε επαφή με προσκεκλημένους-εκπροσώπους του εκδοτικού χώρου (εκδότες, υπεύθυνους εκδόσεων, μεταφραστές), οι οποίοι θα τοποθετηθούν ως προς τη συνεργασία και τη σχέση τους με τους διορθωτές.
• Tέλος, αν και το εξ αποστάσεως Εργαστήριο Διόρθωσης λόγω της φύσης του απευθύνεται σε εκπαιδευόμενους από όλη την Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο αριθμός των συμμετεχόντων να είναι περιορισμένος, δεν θα υπερβαίνει τους 25 ανά κύκλο, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να απορροφηθούν από την αγορά εργασίας.
Το εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων στοχεύει στην όσο το δυνατόν πληρέστερη κατάρτιση των ενδιαφερομένων, απευθυνόμενο σε όσους έχουν μικρή ή και καθόλου εμπειρία και θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη διόρθωση είτε στη συνέχεια με την επιμέλεια κειμένων (σημειωτέον ότι δεν παίζουν κανέναν ρόλο οι ήδη υπάρχουσες σπουδές, λ.χ. αν είναι σχετικές με τη φιλολογία).
Στη διάρκεια του σεμιναρίου θα επιχειρηθεί η προσέγγιση του ρόλου του διορθωτή και των γνωστικών πεδίων που σχετίζονται με τη διόρθωση. Επίσης, θα διασαφηνιστούν όλα τα δυσεπίλυτα προβλήματα που προκύπτουν κατά τη διόρθωση και θα προταθούν λύσεις όχι μέσω μιας κανονιστικής μεθόδου, αλλά στη βάση της ουσίας αυτών των προβλημάτων και της περαιτέρω ελεύθερης επιλογής. Θα τεθούν και θα επιλυθούν οι ιδιαιτερότητες και τα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο διορθωτής κειμένων, ώστε και με την πρακτική εξάσκηση να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν πληρέστερη επαγγελματική επάρκεια. Στόχος είναι κάθε συμμετέχων να αποκτήσει τις γνώσεις και την εμπειρία προκειμένου να μπορεί να αντεπεξέλθει με επιτυχία στο επάγγελμα του διορθωτή, καθώς το σεμινάριο δεν περιορίζεται σε θεωρητικά ζητήματα, αλλά αποσκοπεί στη δημιουργία επαγγελματιών ικανών να σταδιοδρομήσουν στον εκδοτικό χώρο.
Στα 21 μαθήματα θα παρουσιαστούν οι παρακάτω θεματικές ενότητες:
(για ευνόητους λόγους αναφερόμαστε μόνο σε ενότητες και όχι σε όσα επιμέρους τις συνθέτουν, λ.χ. στη στίξη, στα αρχικά πεζά-κεφαλαία κλπ.)
• Η διόρθωση κειμένων στην ιστορική διαδρομή της. Η διόρθωση κειμένων στη σημερινή εκδοτική πραγματικότητα: μία προσέγγιση.
• Ο ρόλος του διορθωτή. Η παραγωγή του βιβλίου και, γενικότερα, του εντύπου. Ζητήματα που καλείται να επιλύσει ο διορθωτής.
• Τι και γιατί διορθώνουμε. Το «σωστό» και το «λάθος». Πώς διορθώνουμε.
• Tα σύμβολα της διόρθωσης.
• H αρχιτεκτονική του βιβλίου και της σελίδας – βασικές αρχές τυπογραφίας.
• «Εργαλεία» του διορθωτή κειμένων.
• Τεχνογνωσία της διόρθωσης κειμένων.
• Μεθοδολογία στη διόρθωση κειμένων.
• «Για να γράφουμε σωστά».
• «Tο πάθος για τη γλώσσα – τα πάθη της γλώσσας»: προβλήματα στη διόρθωση κειμένων.
• Η διάκριση γλώσσα/ομιλία. Η έννοια του είδους του λόγου.
• H χρήση της γραμματικής και του συντακτικού αλλά και η αναίρεσή τους.
• Από το έλασσον στο μείζον: από τα γραμματικά φαινόμενα στα συντακτικά λάθη.
• Χρήση ιστορικής ορθογραφίας και προβλήματα ενοποίησης.
• Πραγματολογικοί «γρίφοι» ενός κειμένου: τεχνικές για τον εντοπισμό και τη λύση τους.
• Ο υπολογιστής στην υπηρεσία της διόρθωσης.
• Ειδικά προβλήματα στη διόρθωση κειμένων.
• H διόρθωση στα κείμενα ελληνικής λογοτεχνίας.
• H διόρθωση σε μεταφρασμένα λογοτεχνικά ή θεωρητικά κείμενα.
• Γλωσσικές δομές στα μεταφρασμένα κείμενα.
• Η ορολογία στη μετάφραση.
• H διόρθωση σε επιστημονικά κείμενα – βιβλιογραφία, σημειώσεις, παραπομπές, ευρετήρια.
• Ο εκδοτικός χώρος: σχέσεις του διορθωτή με όσους μετέχουν σε αυτόν και διαχείρισή τους.
Οργάνωση μαθημάτων:
Κάθε ένα από τα 21 μαθήματα περιλαμβάνει:
Θεωρία σε μορφή on line σημειώσεων, παράλληλα κείμενα, βιβλιογραφία από όπου μπορούν να αντληθούν χρήσιμα στοιχεία για το μάθημα, διάφορες επιλεγμένες πηγές (και από το Διαδίκτυο), αρχεία ήχου. Επίσης, σε κάθε μάθημα θα αποστέλλονται 4-8 ασκήσεις, προκειμένου να εμπεδωθεί η θεωρία και να αποκτηθεί η απαιτούμενη εμπειρία. Τις συγκεκριμένες ασκήσεις, οι οποίες θα είναι πολλαπλών μορφών και θα αφορούν όλο το φάσμα της θεωρίας, οι συμμετέχοντες θα τις επεξεργάζονται (βλέπε στη συνέχεια) και σε καθορισμένες ημερομηνίες θα τις στέλλουν στους διδάσκοντες, οι οποίοι αφού τις διορθώσουν και τις αξιολογήσουν, θα τις επιστρέφουν με τα σχόλια και τις επισημάνσεις τους.
Επιπλέον, σε κάθε μάθημα θα αποστέλλεται μία εργασία-κείμενο προς διόρθωση, οι οποίες θα είναι κλιμακούμενης δυσκολίας και έκτασης και θα προέρχονται από όλο το φάσμα των κειμένων (λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη). Ο συμμετέχων θα εκτυπώνει το ηλεκτρονικό αρχείο και θα διορθώνει το κείμενο στο χαρτί χρησιμοποιώντας τα σύμβολα της διόρθωσης, μεθοδολογία η οποία θα ακολουθείται και στη διόρθωση του ασκήσεων θεωρίας που προαναφέραμε. (Αυτή είναι μία από τις καινοτομίες του εξ αποστάσεως Εργαστηρίου Διόρθωσης κειμένων: Εφόσον στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι διάφορες φάσεις της διόρθωσης –πλην της αρχικής– γίνονται σε χαρτί και όχι ηλεκτρονικά, δεν είναι δυνατόν ο διορθωτής να μην έχει εξοικειωθεί με τη χρήση των συμβόλων διόρθωσης και με τις δυσκολίες που παρουσιάζει η εργασία επί χάρτου.) Στη συνέχεια, το κείμενο μέσω ενός scanner ή πολυμηχανήματος θα σκανάρεται και θα στέλλεται στον διδάσκοντα σε δεδομένη ημερομηνία, ο οποίος θα το διορθώνει ενδελεχώς, θα το αξιολογεί, θα κάνει εξατομικευμένα σχόλια και παρατηρήσεις, ώστε οι συμμετέχοντες να εντοπίσουν τα κενά, τις αδυναμίες και τις ελλείψεις τους, και θα το επιστρέφει μαζί με τη δική του εκδοχή επί της διόρθωσης του συγκεκριμένου κειμένου. (Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτή η διαδικασία, η οποία για πρώτη και μοναδική φορά εφαρμόζεται σε παρόμοιο σεμινάριο στην Ελλάδα, για τον διδάσκοντα παρουσιάζει δυσκολίες και είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα – κάλλιστα θα μπορούσαμε να στέλνουμε «ασκησούλες» μιας δυο σελίδων και να ζητάμε απλώς την ηλεκτρονική επεξεργασία τους, κάτι που εφαρμόζεται στα σεμινάρια αυτού του είδους, ωστόσο τότε θα αποκλίναμε σημαντικά από τις υψηλής ποιότητας προδιαγραφές αυτού του Εργαστηρίου, καθώς η προσφερόμενη στους συμμετέχοντες εμπειρία της διόρθωσης επί χάρτου θα ήταν ελάχιστη.)
Για την απρόσκοπτη διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας χρησιμοποιείται μοντέρνα πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης, προκειμένου ο οποιοσδήποτε χρήστης, ασχέτως εμπειρίας, να είναι σε θέση να ανταποκριθεί άμεσα στο παρεχόμενο εκπαιδευτικό υλικό του Εργαστηρίου. Επιπλέον, υπάρχει πληθώρα δυνατοτήτων για την επικοινωνία των συμμετεχόντων είτε με τους διδάσκοντες, για την επίλυση προβλημάτων, αποριών κλπ., είτε μεταξύ τους μέσω φόρουμ, προσωπικών μηνυμάτων, chat ή mail.
Όπως κάποιος μπορεί να διαπιστώσει από την περιγραφή των θεματικών ενοτήτων, το όλο σεμινάριο δεν περιορίζεται να μηρυκάζει θεωρητικά ζητήματα που εύκολα συναντώνται και επιλύονται, λόγου χάρη, σε μια γραμματική. Τα μαθήματα είναι σε συνάφεια και απόλυτα προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες, στα ακανθώδη ζητήματα και στα μυστικά του επαγγέλματος του διορθωτή κειμένων – απλώς στοχεύουμε στην κατάρτιση άψογων επαγγελματιών, προκειμένου ο οποιοσδήποτε απόφοιτος του σεμιναρίου μας να μπορεί να σταδιοδρομήσει –διαθέτοντας όλα τα εφόδια– στον εκδοτικό χώρο.
Σχετικά με τον χρόνο προετοιμασίας που απαιτείται από τους συμμετέχοντες, αυτός κυμαίνεται από 10 έως 15 ώρες ανά δεκαήμερο, ανάλογα με το πόσο ποιοτικά έχουμε μάθει να δουλεύουμε και με το πώς κατανέμουμε τον δεδομένο χρόνο. Επειδή η διδασκαλία είναι ασύγχρονη, ο συμμετέχων μπορεί ανά πάσα στιγμή μέσα στο δεκαήμερο να επισκεφθεί την πλατφόρμα (η χρήση της είναι εξαιρετικά απλή), να κατεβάσει και να διαβάσει τη θεωρία και να ασχοληθεί με τις ασκήσεις. Η θεωρία, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πολυσέλιδη, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, είναι αναλυτική και υπάρχει σε αυτήν πλήθος παραδειγμάτων, ώστε κάθε ζήτημα να είναι απολύτως κατανοητό. Επίσης, οι κρίσιμες ημερομηνίες κατά τις οποίες οι συμμετέχοντες θα στέλνουν τις ασκήσεις τους είναι σχετικά ελαστικές: οποιαδήποτε στιγμή στη διάρκεια του δεκαημέρου μπορεί να στείλει κάποιος τις ασκήσεις του ή, σε περίπτωση κωλύματος, και μετά την πάροδό του – δεν πρόκειται οι διδάσκοντες να μην τις διορθώσουν, εφόσον ζητούμενο δεν είναι η τυπική συνέπεια αλλά η ποιοτική λειτουργία του σεμιναρίου.
Τέλος, το προσιτό κόστος για ένα τόσο καινοτόμο σεμινάριο-εργαστήριο, η εξειδικευμένη στόχευσή του και η εμπειρία των διδασκόντων –των οποίων ο ρόλος δεν περιορίζεται σε αυτόν του απλού διαχειριστή αλλά είναι απόλυτα ενεργός, σε άμεση διεπίδραση με τους διδασκομένους– πιστεύουμε ότι είναι προϋποθέσεις ώστε να δημιουργηθεί ένα διαχρονικό εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων, το οποίο διαχέοντας τη γνώση να συμβάλει στην άρτια κατάρτιση μελλοντικών επαγγελματιών στον εκδοτικό χώρο. Σε αυτήν την κατεύθυνση, από τον Απρίλιου του 2018 θα λειτουργήσει και εξ αποστάσεως Εργαστήριο Επιμέλειας κειμένων, με ανάλογες υψηλές προδιαγραφές, ώστε να δοθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα να έχει πλήρη κατάρτιση όσον αφορά τα επαγγέλματα του διορθωτή και του επιμελητή κειμένων.
Επιμύθιο…
Θα θέλαμε κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση να παραθέσουμε κάποια στοιχεία από τον προηγούμενο κύκλο (2016-2017) του εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστηρίου Διόρθωσης κειμένων, ενδεικτικά του τρόπου και της ποιότητας της δουλειάς μας. Στα 21 μαθήματα, πλην των ασκήσεων και των ασκήσεων-κειμένων, στάλθηκαν στους συμμετέχοντες: 788 σελίδες οι οποίες αφορούν θεωρία (πρωτότυπη και όχι ανάλογη με αυτήν που μπορεί να εμπεριέχεται σε μία γραμματική, ένα συντακτικό ή σε έναν οδηγό «σωστών ελληνικών» ή κάποιο άλλο εγχειρίδιο)· πλέον των 380 αρχείων τα οποία αφορούν τα παράλληλα κείμενα, συνολικού μεγέθους που υπερβαίνει τα 5,7 GB [από λεξικά του 16ου αιώνα και εντεύθεν, από κείμενα σπάνια και δυσεύρετα (ακόμη και σε βιβλιοθήκες) τα οποία σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τη δουλειά μας (λ.χ., βιβλία και κείμενα για την τυπογραφία, για το γλωσσικό ζήτημα στη διαχρονία του, για την εκπαίδευση, γραμματικές από τον 16ο αιώνα, γλωσσάρια κ.ά.) μέχρι αφιερώματα σε συγγραφείς], προκειμένου να δομηθεί ένα corpus από όπου να μπορεί να αντληθεί στο διηνεκές πολύτιμη γνώση.
Αίτηση συμμετοχής θα βρείτε ΕΔΩ
Διάρκεια μαθημάτων: 7 μήνες (21 μαθήματα/κάθε μάθημα ανά δεκαήμερο)
Δίδακτρα: 600 ευρώ για νέες εγγραφές και 550 ευρώ για φοιτητές, άνεργους και απόφοιτους προηγούμενων κύκλων.
Έναρξη: Δευτέρα 2 Απριλίου 2018
** Αυτή την περίοδο πραγματοποιούμε προεγγραφές για το συγκεκριμένο εργαστήριο. Τηρείται σειρά προτεραιότητας λόγω περιορισμένου αριθμού συμμετεχόντων.
Τρόποι πληρωμής
• Καταβολή του ποσού εφάπαξ στα ταμεία του ΙΑΝΟΥ ή κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, με επιπλέον έκπτωση 5% (πριν από την έναρξη των μαθημάτων)
• Σε 2 ισόποσες δόσεις στα ταμεία του ΙΑΝΟΥ ή κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό (1η δόση πριν από την έναρξη των μαθημάτων – 2η δόση στο 11ο μάθημα). Τράπεζα ΠΕΙΡΑΙΩΣ – ΑΡΙΘΜ.ΛΟΓ/ΣΜΟΥ:5238025326916, IBAN: GR3201722380005238025326916 (ΙΑΝΟΣ ΑΕ).
• Με πιστωτική κάρτα έως 5 άτοκες δόσεις στα ταμεία του ΙΑΝΟΥ (εξαιρούνται οι κάρτες American express και Εθνικής).
[Σε περίπτωση κατάθεσης στην τράπεζα παρακαλούμε θερμά στα στοιχεία της κατάθεσης να αναφέρεται το όνομα του συμμετέχοντα στα σεμινάρια και η λέξη «ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ».] [Θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας καθώς συχνά ο αριθμός των αιτήσεων υπερβαίνει τον αριθμό των συμμετεχόντων ανά σεμινάριο]
Για να δείτε όλα τα σεμινάρια του ΙΑΝΟΥ πατήστε εδώ
Στοιχεία επικοινωνίας
Σταμάτης Νικηταράς
T 210 32 17 929
Ώρες επικοινωνίας 11:00-17:00
F 210 32 17 686
Αίτηση συμμετοχής θα βρείτε ΕΔΩ
Συντονισμός: Δημήτρης Θάνας
διδάσκουν: Δημήτρης Θάνας – Πελαγία Μαρκέτου
Έναρξη: Δευτέρα 2 Απριλίου 2018
Λίγα λόγια για το Εργαστήριο Διόρθωσης – Επιμέλειας κειμένων (διά ζώσης)…
Όταν συγκροτήθηκε, στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου πριν από 12 χρόνια, το Εργαστήριο Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων (διά ζώσης), συνειδητοποιήσαμε ότι οφείλαμε να μη δημιουργήσουμε ένα ακόμη θεωρητικό και μόνο σεμινάριο. Εφόσον ο στόχος του ήταν η επαγγελματική κατάρτιση των συμμετεχόντων, θα έπρεπε ο χαρακτήρας του να μετασχηματιστεί σε εργαστήριο, προκειμένου να είναι όσο το δυνατόν πιο άρτια η προετοιμασία μελλοντικών επαγγελματιών.
Ήταν επιβεβλημένο, δηλαδή, να καλύψουμε μέσω της τεχνογνωσίας της διόρθωσης και της επιμέλειας κειμένων τη σε βάθος θεωρητική κατάρτιση, αλλά ταυτόχρονα να δοθεί η δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αποκτήσουν την ανάλογη εμπειρία προκειμένου να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις των συγκεκριμένων επαγγελμάτων. Μάλιστα, τη στιγμή που αυτά τα επαγγέλματα συχνά ασκούνται χωρίς εξειδικευμένα γνωστικά εφόδια και εμπειρία.
Δεδομένου ότι η επιμέλεια προϋποθέτει την άψογη διαχείριση της διόρθωσης κειμένων, προκρίναμε τον σχηματισμό δύο διακριτών μεταξύ τους κύκλων (εφόσον και τα δύο αυτά επαγγέλματα είναι διακριτά μεταξύ τους: έχουν διαφορετική τεχνογνωσία, μεθοδολογία, απαιτούν διαφορετική θεωρητική και πρακτική προσέγγιση-κατάρτιση): της διόρθωσης και της επιμέλειας, όπως επίσης δύο επιπέδων-τμημάτων ανά κύκλο: το θεωρητικό και το εργαστηριακό. Στα θεωρητικά επιχειρείται η προσέγγιση και ανάπτυξη ζητημάτων που συνθέτουν τη διόρθωση ή την επιμέλεια και στα εργαστηριακά μέσω εξειδικευμένων θεματικών ενοτήτων και ασκήσεων δίνεται η δυνατότητα να αποκτηθεί η ζητούμενη εμπειρία. Επίσης, οι συμμετέχοντες λειτουργούν ως ομάδα και με την ανταλλαγή απόψεων και προβληματισμών επιτυγχάνεται η εμβάθυνση και η κατανόηση πολύπλοκων θεμάτων διόρθωσης και επιμέλειας. Παράλληλα, όσοι συμμετέχουν έχουν την ευκαιρία μέσω ασκήσεων να ασχοληθούν με όλο το φάσμα των κειμένων (λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη), ώστε εκείνος που θα ολοκληρώσει και τους δύο κύκλους να έχει «αντιμετωπίσει» περισσότερα από 40 διαφορετικά κείμενα, κατακτώντας με αυτόν τον τρόπο επαγγελματική δεξιότητα.
Στα χρόνια της λειτουργίας του στο ΕΚΕΒΙ, το Εργαστήριο Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων, με την εξειδικευμένη στόχευσή του και την αποτελεσματική διδασκαλία, έχει συμβάλει σημαντικά προκειμένου πολλοί από τους συμμετέχοντες σε αυτό να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στον εκδοτικό χώρο με ιδιαίτερη επιτυχία, κάτι που φιλοδοξούμε να συνεχίσουμε και κάτω από τη φιλόξενη νέα στέγη μας, τον ΙΑΝΟ, όπου το Εργαστήριο Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων (διά ζώσης) λειτουργεί απρόσκοπτα από την άνοιξη του 2013 και το Εργαστήριο Διόρθωσης κειμένων (εξ αποστάσεως) λειτουργεί από τον Ιανουάριο του 2014.
…και ορισμένες λεπτομέρειες
Στη σημερινή εκδοτική πραγματικότητα η ύπαρξη του διορθωτή και του επιμελητή κειμένων σχετίζεται με την έκδοση και τη δημοσιοποίηση κειμένων (όποιου είδους: λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη, είτε στον χώρο του βιβλίου, είτε και σε κάθε έντυπο γενικότερα ή σε ηλεκτρονικό μέσο) και θεωρείται αυτονόητη – ύπαρξη η οποία είναι συνυφασμένη με τη διαδρομή του βιβλίου τουλάχιστον από την εμφάνιση της τυπογραφίας. Ωστόσο, τα επαγγέλματα του διορθωτή και του επιμελητή, μάλλον παραγνωρισμένα και στις παρυφές της εκδοτικής παραγωγής, πολλές φορές ασκούνται από κάθε παρατυχόντα χωρίς συγκεκριμένα γνωστικά εφόδια, με όχι πάντοτε ιδιαίτερη επιτυχία.
Οι σημερινές απαιτήσεις για την αρτιότητα των κειμένων σε επίπεδο διόρθωσης και επιμέλειας επιβάλλουν την ανάδειξη και προσέγγιση γνωστικών πεδίων που δεν σχετίζονται μόνο με τη γραμματική και το συντακτικό, αλλά αφορούν τα ειδικά προβλήματα που καλούνται να επιλύσουν ο διορθωτής και ο επιμελητής. Η διόρθωση και η επιμέλεια έχουν τη δική τους τεχνογνωσία η οποία ποικίλλει από κείμενο σε κείμενο, με αποτέλεσμα συχνά ο διορθωτής-επιμελητής να αντιμετωπίζει «κείμενα-σταυρόλεξα» που απαιτούν εξειδικευμένο χειρισμό. Η έλλειψη εξειδικευμένων εγχειριδίων (ακόμη και στις μέρες μας, όπου υπάρχει πληθώρα «οδηγών» τύπου: «Μάθε, παιδί μου, τα σωστά ελληνικά…») από όπου θα μπορούσαν να αντληθούν λύσεις, αλλά και η μη λεπτομερής καταγραφή αυτών των προβλημάτων, αναγκάζουν πολλές φορές τον διορθωτή-επιμελητή να αυθαιρετεί ή στην καλύτερη περίπτωση να στέκει με αμηχανία απέναντι στα ποικίλα προβλήματα που ανακύπτουν, με αποτέλεσμα τη μη συστηματοποίηση της διόρθωσης και της επιμέλειας και την ανυπαρξία επαγγελματιών διορθωτών-επιμελητών.
Ας σημειωθεί ότι τα επαγγέλματα του διορθωτή και του επιμελητή είναι από τα ελάχιστα στα οποία δεν προσφέρεται καμία εκπαίδευση από πουθενά – πλην κάποιων σεμιναρίων, όπου το Εργαστήριό μας με τη συνεχή πολύχρονη παρουσία του υπήρξε και συνεχίζει να είναι πρωτοπόρο.
Το εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Επιμέλειας κειμένων
Μετά την πολύχρονη λειτουργία του διά ζώσης Εργαστηρίου Διόρθωσης-Επιμέλειας κειμένων και του εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστηρίου Διόρθωσης κειμένων (ο πρώτος κύκλος του λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία το 2014-2015 και μέχρι σήμερα έχουν ήδη ολοκληρωθεί τέσσερις κύκλοι), ανταποκρινόμενοι στη ζήτηση των ενδιαφερομένων αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα καινοτόμο και πρωτοποριακό για τα ελληνικά –τουλάχιστον– δεδομένα εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Επιμέλειας κειμένων. Κατ’ αρχάς, δεδομένου ότι στην εποχή μας το επάγγελμα του επιμελητή κειμένων μπορεί να ασκηθεί ακόμη και μακριά από τα αστικά κέντρα, οφείλαμε να δώσουμε τη δυνατότητα παρακολούθησης σε όσους δεν είχαν την ευχέρεια να συμμετέχουν στο διά ζώσης εργαστήριο – κάτι το οποίο είναι πλέον πρόσφορο με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Ωστόσο, ο σχεδιασμός ενός τέτοιου εγχειρήματος αποδείχτηκε σύνθετος, με αρκετά ζητήματα που έπρεπε να επιλυθούν εξαρχής – η φιλοδοξία μας είναι να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε ένα απολύτως καινοτόμο και πρωτοπόρο εξ αποστάσεως Εργαστήριο Επιμέλειας κειμένων, με προδιαγραφές υψηλής ποιότητας όσον αφορά την οργάνωση, τη δομή των μαθημάτων και το υλικό. Επομένως, εφόσον η επιδίωξή μας είναι να δημιουργήσουμε επαρκείς επαγγελματίες, οφείλαμε σε ένα εξ αποστάσεως εργαστήριο να ενσωματώσουμε τα πλεονεκτήματα της διά ζώσης παρακολούθησης και να επιλύσουμε τα όποια προβλήματα θα προέκυπταν εξαιτίας αυτής της διαφοροποίησης.
Οπότε, προκρίναμε τα εξής:
• Να ενοποιηθούν τα δύο διαφορετικά τμήματα-επίπεδα –θεωρητικό και εργαστηριακό– του διά ζώσης Εργαστηρίου Επιμέλειας και να δημιουργηθεί ένας κύκλος εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστηρίου Επιμέλειας κειμένων, διάρκειας περίπου 12 μηνών (εφόσον κατά τον Αύγουστο δεν θα γίνονται μαθήματα).
• Τα μαθήματα (21 συνολικά) να πραγματοποιούνται ανά 15 ημέρες, ώστε να υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος για την άρτια προετοιμασία των συμμετεχόντων (αυτή ήταν μία ουσιώδης απόφαση, καθώς κρίναμε ότι είναι απαραίτητος περισσότερος χρόνος από ένα δεκαήμερο).
• Να υπάρχει άμεση διεπίδραση μεταξύ διδασκόντων και εκπαιδευόμενων, τόσο με την εξειδικευμένη δομή και οργάνωση των μαθημάτων, όσο και με τη διαρκή παρακολούθηση, καθοδήγηση, επικοινωνία και αξιολόγηση από τους διδάσκοντες (βλέπε και παρακάτω, στην ενότητα «Οργάνωση των μαθημάτων»).
• Εκτός από τα εξ αποστάσεως μαθήματα να υπάρχουν 3 διά ζώσης συναντήσεις (προαιρετικές) –μία στην αρχή, μία στο μέσον και μία στο τέλος των σεμιναρίων, διάρκειας 5 ωρών η κάθε μία–, όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα για μια προσωπική επαφή με τους διδάσκοντες αλλά και με την υπόλοιπη ομάδα, προκειμένου να τεθούν και να διασαφηνιστούν ακανθώδη ζητήματα του σεμιναρίου, να ενημερωθούν για την αξιολόγησή τους, να έρθουν σε επαφή με προσκεκλημένους-εκπροσώπους του εκδοτικού χώρου (εκδότες, υπεύθυνους εκδόσεων, μεταφραστές), οι οποίοι θα τοποθετηθούν ως προς τη συνεργασία και τη σχέση τους με τους διορθωτές.
• Tέλος, αν και το εξ αποστάσεως Εργαστήριο Επιμέλειας λόγω της φύσης του απευθύνεται σε εκπαιδευόμενους από όλη την Ελλάδα ή το εξωτερικό, ο αριθμός των συμμετεχόντων να είναι περιορισμένος, να μην υπερβαίνει τους 25 ανά κύκλο, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να απορροφηθούν από την αγορά εργασίας.
Το εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Επιμέλειας απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται να διερευνήσουν τον συγκεκριμένο επαγγελματικό χώρο και διαθέτουν μικρή μόνο σχετική εμπειρία [σημειωτέον ότι δεν παίζουν κανέναν ρόλο οι ήδη υπάρχουσες σπουδές, λ.χ. αν είναι σχετικές με τη φιλολογία – ωστόσο, για να αποφευχθούν οι όποιες περιπλοκές, θα έχουν προτεραιότητα όσοι έχουν παρακολουθήσει τα εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήρια Διόρθωσης κειμένων τα οποία ήδη έχουμε οργανώσει στον ΙΑΝΟ]. Η επιμέλεια κειμένων (editing) περιλαμβάνει τη γλωσσική και την τυπογραφική επιμέλεια του βιβλίου. Στη σημερινή εκδοτική πραγματικότητα –αν και λόγω της οικονομικής κρίσης έχει μειωθεί η βιβλιοπαραγωγή, κάτι που προφανώς θα αντιστραφεί στο άμεσο μέλλον– το επάγγελμα του επιμελητή συνεχίζει να παρουσιάζει ζήτηση, οπότε προκύπτει η ανάγκη ύπαρξης επαγγελματιών με ολοκληρωμένη κατάρτιση, οι οποίοι να μην αντιμετωπίζουν την ενασχόλησή τους με τον χώρο του βιβλίου μόνο ως πηγή συμπληρωματικού εισοδήματος, αλλά να μπορούν να ανταποκριθούν με επάρκεια. Επίσης, εκτός από τον χώρο του βιβλίου ζήτηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος υπάρχει και στον χώρο των εντύπων γενικότερα (εφημερίδες, περιοδικά κλπ.) είτε των ηλεκτρονικών μέσων· ακόμη, συχνά πλέον οι συγγραφείς αποτείνονται σε επαγγελματία επιμελητή προτού προβούν σε αυτοέκδοση ή προτού απευθυνθούν σε εκδοτικούς οίκους, προκειμένου το κείμενό τους να είναι άρτιο.
Στο σεμινάριο θα επιχειρηθεί η διευκρίνιση των όρων και της τεχνογνωσίας (η οποία προϋποτίθεται ώστε να «ξεκλειδωθεί» ένα κείμενο) που συνθέτουν την επιμέλεια κειμένων· επίσης, θα προσδιοριστούν τα καθήκοντα του επιμελητή, καθώς και οι σχέσεις του με τον εκδότη, τον συγγραφέα ή τον μεταφραστή. Δεδομένου ότι η επιμέλεια κειμένων συντίθεται από αρκετές και διαφορετικές δεξιότητες, στη διάρκεια του σεμιναρίου θα τεθούν, θα συζητηθούν και θα απαντηθούν τα ζητούμενα του σημερινού επαγγελματία επιμελητή κειμένων, με βάση συγκεκριμένες ενότητες οι οποίες ανταποκρίνονται στο ευρύ γνωστικό πεδίο της επιμέλειας. Επίσης, θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν η μεθοδολογία προσέγγισης ενός κειμένου (ώστε να αποφεύγεται η όποια υποκειμενική ή ερασιτεχνική διαμεσολάβηση σε ένα κείμενο), καθώς και τα ειδικά προβλήματα που θα συναντήσει και οφείλει να διαχειριστεί ο επιμελητής. Παράλληλα, αντικείμενο του σεμιναρίου θα αποτελέσουν οι αρχές της τυπογραφίας και ο τρόπος με τον οποίο υλοποιούνται στη σύγχρονη εκδοτική πραγματικότητα.
Οι διάφορες θεματικές ενότητες θα αφορούν όλο το φάσμα της επιμέλειας κειμένων και θα συνοδεύονται από εξειδικευμένες ασκήσεις και εργασίες προκειμένου να εμπεδωθεί η θεωρία και να αποκτηθεί η απαιτούμενη εμπειρία. Οι εργασίες αυτές σχετίζονται με όλα τα είδη των κειμένων (λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη) και σε κάθε μάθημα, αφού τεθούν τα γενικότερα προβλήματα, αναλύονται βήμα βήμα ώστε να εντοπιστούν και να γίνουν κατανοητά τα «κλειδιά» και οι ιδιαιτερότητες κάθε κειμένου. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην ανάδειξη και στην αξιολόγηση των «προβληματικών» σημείων ενός κειμένου, προκειμένου ο επιμελητής –έχοντας πάντα υπόψη τις προθέσεις του συγγραφέα– να είναι σε θέση να τα εντοπίζει και να διατυπώνει προτάσεις για αυτά. [Ως προς το τελευταίο, αποφασίσαμε το εξής καινοτόμο (θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά σε ανάλογο σεμινάριο): Κάθε άσκηση-κείμενο θα συνοδεύεται από ένα αρχείο ήχου, όπου ο διδάσκων θα τη διατρέχει λέξη λέξη καταγράφοντας, προσδιορίζοντας και επεξηγώντας τα προβληματικά σημεία – όπου δεν θα διατυπώνεται απλώς η λύση που προκρίνει ο ίδιος (κάτι που λίγο ενδιαφέρει, καθώς σε ένα κείμενο οι επιλογές στις παρεμβάσεις μας είναι πολλαπλές), αλλά θα εξηγείται το γιατί το συγκεκριμένο σημείο είναι «προβληματικό» στο όλο κειμενικό περιβάλλον. Η συγκεκριμένη μέθοδος, η οποία εφαρμόστηκε τα τελευταία χρόνια στα διά ζώσης μαθήματα, έχει εξαιρετική επιτυχία, καθώς από την πρώτη άσκηση καταδεικνύονται τα «προβληματικά» σημεία ενός κειμένου, ούτως ώστε στην πορεία καθώς δουλεύει κάποιος μία άσκηση να είναι σε θέση άμεσα να εντοπίζει τα όποια ζητήματα και να μην πελαγοδρομεί στους κειμενικούς ωκεανούς.]
Βασικό μέλημα του σεμιναρίου είναι ο επιμελητής να ασκηθεί στην προσέγγιση των κειμένων ως κριτικός αναγνώστης – μια δεξιότητα η οποία εν πολλοίς απουσιάζει από τη σημερινή εκδοτική πραγματικότητα. Ο επιμελητής οφείλει να έχει άποψη όχι μόνο για τα λάθη, αλλά και για ζητήματα ουσίας του κειμένου (γλώσσα, δομή, περιεχόμενο, ύφος κλπ.), ώστε σε συνεργασία με τον συγγραφέα να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Στα 21 μαθήματα θα παρουσιαστούν οι εξής θεματικές ενότητες:
(για ευνόητους λόγους αναφερόμαστε μόνο σε ενότητες και όχι σε όσα επιμέρους τις συνθέτουν)
• Προσεγγίζοντας την επιμέλεια κειμένων: η ιστορική διαδρομή και η εξέλιξή της.
• Η επιμέλεια κειμένων στη σημερινή εκδοτική πραγματικότητα: σκιαγράφηση και προσεγγίσεις / θέσεις και αντιθέσεις.
• Διερεύνηση της επιμέλειας: η γλώσσα ως ιστορικό φαινόμενο – ο ρόλος του επιμελητή – είδη επιμέλειας – τα όρια της επιμέλειας – συνέπειες της επιμέλειας.
• Ο επιμελητής ως κριτικός αναγνώστης: από τον υποκειμενισμό και τον κρυπτοσυγγραφισμό στη συν-εργασία με τον συγγραφέα.
• Στοιχεία αισθητικής του βιβλίου από την ιστορική εξέλιξη της ελληνικής τυπογραφίας.
• Βασικές αρχές της τυπογραφίας – η αρχιτεκτονική της σελίδας – η δομή του βιβλίου – η σύγχρονη τυπογραφική τέχνη – σχεδιασμός και μορφοποίηση ενός βιβλίου.
• Η σύγχρονη παραγωγή του βιβλίου: τι οφείλει να γνωρίζει ο επιμελητής – προβλήματα που καλείται να λύσει.
• Μεθοδολογία επιμέλειας κειμένων.
• Η «απόλαυση» του κειμένου: δεδομένα και ανατροπές.
• «Ξεκλειδώνοντας» το κείμενο: μεθοδολογία και τεχνικές.
• Η κανονιστική μέθοδος στην επιμέλεια: η λείανση των ακμών του κειμένου – η ισοπέδωση.
• Ο υπολογιστής στην υπηρεσία του επιμελητή.
• Ειδικά ζητήματα στην επιμέλεια κειμένων.
• «Εργαλεία» του επιμελητή.
• «Για να γράφουμε σωστά»: στίξη – συντακτικό – γραμματική.
• Ύφος – γλώσσα – δομή – περιεχόμενο – χαρακτήρες – αφηγηματικές τεχνικές.
• Η επιμέλεια στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας.
• Η επιμέλεια σε μεταφρασμένα κείμενα (λογοτεχνικά, επιστημονικά, δημοσιογραφικά κ.ά.).
• Γλωσσικές δομές στα μεταφρασμένα κείμενα.
• Η ορολογία στη μετάφραση.
• Επιστημονικό βιβλίο: ιδιαιτερότητες στην επιμέλεια – βιβλιογραφία – σημειώσεις – παραπομπές – ευρετήρια.
• Ζητήματα θεωρίας λογοτεχνίας (στο πλαίσιο της επιμέλειας κειμένων).
[Ενδεικτικά: Λογοτεχνικά ρεύματα και σχολές ≈ είδη κειμένων ≈ αφηγηματικοί τρόποι ≈ τεχνικές αφηγηματικών εστιάσεων ≈ ζητήματα πολυπρόσωπων κειμένων ≈ θέματα χώρου και χρόνου ≈ γλωσσικές επιλογές σε συνδυασμό με τον συγγραφικό στόχο ≈ ο συγγραφέας και το κείμενο ≈ ο ρόλος του συγγραφέα, του αφηγητή και του αναγνώστη ≈ συγγραφική προθετικότητα και μορφολογία των κειμένων ≈ θεωρίες ανάγνωσης ≈ τρόποι προσέγγισης ενός κειμένου ≈ ζητήματα κριτικής κειμένων ≈ «ο βαθμός μηδέν της γραφής» – σύγχρονες προσεγγίσεις για τα κείμενα και την ανάγνωση.]
• Ο εκδοτικός χώρος: σχέσεις του επιμελητή με όσους μετέχουν σε αυτόν και διαχείρισή τους.
Το εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Επιμέλειας κειμένων στοχεύει στην όσο το δυνατόν πληρέστερη κατάρτιση των συμμετεχόντων. Στη διάρκεια του σεμιναρίου θα επιχειρηθεί η προσέγγιση του ρόλου του επιμελητή και των γνωστικών πεδίων που σχετίζονται με την επιμέλεια. Επίσης, θα διασαφηνιστούν όλα τα δυσεπίλυτα προβλήματα που προκύπτουν κατά την επιμέλεια και θα προταθούν λύσεις όχι μέσω μιας κανονιστικής μεθόδου, αλλά στη βάση της ουσίας αυτών των προβλημάτων και της περαιτέρω ελεύθερης επιλογής. Θα τεθούν και θα επιλυθούν οι ιδιαιτερότητες και τα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο επιμελητής κειμένων, ώστε και με την πρακτική εξάσκηση να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν πληρέστερη επαγγελματική επάρκεια. Στόχος είναι κάθε συμμετέχων να αποκτήσει τις γνώσεις και την εμπειρία προκειμένου να μπορεί να αντεπεξέλθει με επιτυχία στο επάγγελμα του επιμελητή, καθώς το σεμινάριο δεν περιορίζεται σε θεωρητικά ζητήματα, αλλά αποσκοπεί στη δημιουργία επαγγελματιών ικανών να σταδιοδρομήσουν στον εκδοτικό χώρο.
Οργάνωση μαθημάτων
Κάθε ένα από τα 21 μαθήματα περιλαμβάνει:
Θεωρία σε μορφή on line σημειώσεων (πρωτότυπη, η οποία πρώτη φορά γράφεται για ανάλογο σεμινάριο), παράλληλα κείμενα (τα οποία σχετίζονται με τη θεωρία της λογοτεχνίας, την αναγνωστική εμπειρία, την κριτική και παρουσίαση κειμένων, με αφιερώματα σε συγγραφείς κλπ. – προκειμένου να δομηθεί ένα corpus από όπου να μπορεί να αντληθεί στο διηνεκές πολύτιμη γνώση), βιβλιογραφία από όπου μπορούν να αντληθούν χρήσιμα στοιχεία για το μάθημα, διάφορες επιλεγμένες πηγές (και από το Διαδίκτυο), αρχεία ήχου. Επίσης, σε κάθε μάθημα θα αποστέλλονται 4-8 ασκήσεις (από μικρά ποικίλα κείμενα, όπου θα ζητείται η επιμέλεια, μέχρι γλωσσικές ασκήσεις, ασκήσεις επιλογής συνωνύμων, αντωνύμων, μορφοποίησης κειμένων, σημασίας των λέξεων, ζητημάτων θεωρίας λογοτεχνίας κ.ά.) προκειμένου να εμπεδωθεί η θεωρία και να αποκτηθεί η απαιτούμενη εμπειρία. Τις συγκεκριμένες ασκήσεις, οι οποίες θα είναι πολλαπλών μορφών και θα αφορούν όλο το φάσμα της θεωρίας, οι συμμετέχοντες θα τις επεξεργάζονται (βλέπε στη συνέχεια) και σε καθορισμένες ημερομηνίες θα τις στέλλουν στους διδάσκοντες, οι οποίοι αφού τις διορθώσουν και τις αξιολογήσουν, θα τις επιστρέφουν με τα σχόλια και τις επισημάνσεις τους.
Επιπλέον, σε κάθε μάθημα θα αποστέλλεται μία εργασία-κείμενο προς επιμέλεια-διόρθωση, οι οποίες θα είναι κλιμακούμενης δυσκολίας και έκτασης και θα προέρχονται από όλο το φάσμα των κειμένων (λογοτεχνικά, θεωρητικά, δημοσιογραφικά κ.ά. – μεταφρασμένα ή μη). Ο συμμετέχων θα εκτυπώνει το ηλεκτρονικό αρχείο και θα επιμελείται-διορθώνει το κείμενο στο χαρτί χρησιμοποιώντας τα σύμβολα της διόρθωσης, μεθοδολογία η οποία θα ακολουθείται και στην επιμέλεια-διόρθωση του ασκήσεων θεωρίας που προαναφέραμε. (Αυτή είναι μία από τις καινοτομίες του εξ αποστάσεως Εργαστηρίου Επιμέλειας κειμένων: Εφόσον στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι διάφορες φάσεις της επιμέλειας-διόρθωσης –πλην της αρχικής– γίνονται σε χαρτί και όχι ηλεκτρονικά, δεν είναι δυνατόν ο επιμελητής να μην έχει εξοικειωθεί με τη χρήση των συμβόλων διόρθωσης και με τις δυσκολίες που παρουσιάζει η εργασία επί χάρτου.) Στη συνέχεια, το κείμενο μέσω ενός scanner ή πολυμηχανήματος θα σκανάρεται και θα στέλλεται στον διδάσκοντα σε δεδομένη ημερομηνία, ο οποίος θα το διορθώνει ενδελεχώς, θα το αξιολογεί, θα κάνει εξατομικευμένα σχόλια και παρατηρήσεις, ώστε οι συμμετέχοντες να εντοπίσουν τα κενά, τις αδυναμίες και τις ελλείψεις τους, και θα το επιστρέφει μαζί με τη δική του εκδοχή επί της επιμέλειας του συγκεκριμένου κειμένου. (Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτή η διαδικασία, η οποία για πρώτη και μοναδική φορά εφαρμόζεται σε παρόμοιο σεμινάριο στην Ελλάδα, για τον διδάσκοντα παρουσιάζει δυσκολίες και είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα – κάλλιστα θα μπορούσαμε να στέλνουμε «ασκησούλες» μιας δυο σελίδων και να ζητάμε απλώς την ηλεκτρονική επεξεργασία τους, κάτι που εφαρμόζεται στα σεμινάρια αυτού του είδους, ωστόσο τότε θα αποκλίναμε σημαντικά από τις υψηλής ποιότητας προδιαγραφές αυτού του Εργαστηρίου, καθώς η προσφερόμενη στους συμμετέχοντες εμπειρία της επιμέλειας-διόρθωσης επί χάρτου θα ήταν ελάχιστη.) Επιπλέον, θα επεξηγούνται –πέραν των ζητημάτων επιμέλειας– και ζητήματα διόρθωσης, όπου με κάθε ευκαιρία θα επαναλαμβάνεται η θεωρία της διόρθωσης και τα ακανθώδη ζητήματά της, ώστε να καλυφθούν τα όποια κενά.
Για την απρόσκοπτη διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας χρησιμοποιείται μοντέρνα πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης, προκειμένου ο οποιοσδήποτε χρήστης, ασχέτως εμπειρίας, να είναι σε θέση να ανταποκριθεί άμεσα στο παρεχόμενο εκπαιδευτικό υλικό του Εργαστηρίου. Επιπλέον, υπάρχει πληθώρα δυνατοτήτων για την επικοινωνία των συμμετεχόντων είτε με τους διδάσκοντες, για την επίλυση προβλημάτων, αποριών κλπ., είτε μεταξύ τους μέσω φόρουμ, προσωπικών μηνυμάτων, chat ή mail.
Όπως κάποιος μπορεί να διαπιστώσει από την περιγραφή των θεματικών ενοτήτων, το όλο σεμινάριο δεν περιορίζεται να μηρυκάζει θεωρητικά ζητήματα. Τα μαθήματα είναι σε συνάφεια και απόλυτα προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες, στα ακανθώδη ζητήματα και στα μυστικά του επαγγέλματος του επιμελητή κειμένων – απλώς στοχεύουμε στην κατάρτιση άψογων επαγγελματιών, προκειμένου ο οποιοσδήποτε απόφοιτος του σεμιναρίου μας να μπορεί να σταδιοδρομήσει –διαθέτοντας όλα τα εφόδια– στον εκδοτικό χώρο.
Σχετικά με τον χρόνο προετοιμασίας που απαιτείται από τους συμμετέχοντες, αυτός κυμαίνεται από 15 έως 20 ώρες ανά δεκαπενθήμερο, ανάλογα με το πόσο ποιοτικά έχουμε μάθει να δουλεύουμε και με το πώς κατανέμουμε τον δεδομένο χρόνο. Επειδή η διδασκαλία είναι ασύγχρονη, ο συμμετέχων μπορεί ανά πάσα στιγμή μέσα στο δεκαπενθήμερο να επισκεφθεί την πλατφόρμα (η χρήση της είναι εξαιρετικά απλή), να κατεβάσει και να διαβάσει τη θεωρία και να ασχοληθεί με τις ασκήσεις. Η θεωρία, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πολυσέλιδη, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, είναι αναλυτική, ώστε κάθε ζήτημα να είναι απολύτως κατανοητό. Επίσης, οι κρίσιμες ημερομηνίες κατά τις οποίες οι συμμετέχοντες θα στέλνουν τις ασκήσεις τους είναι σχετικά ελαστικές: οποιαδήποτε στιγμή στη διάρκεια του δεκαπενθήμερου μπορεί να στείλει κάποιος τις ασκήσεις του ή, σε περίπτωση κωλύματος, και μετά την πάροδό του – δεν πρόκειται οι διδάσκοντες να μην τις διορθώσουν, εφόσον ζητούμενο δεν είναι η τυπική συνέπεια αλλά η ποιοτική λειτουργία του σεμιναρίου.
Τέλος, το προσιτό κόστος για ένα τόσο καινοτόμο σεμινάριο-εργαστήριο, η εξειδικευμένη στόχευσή του και η εμπειρία των διδασκόντων –των οποίων ο ρόλος δεν περιορίζεται σε αυτόν του απλού διαχειριστή αλλά είναι απόλυτα ενεργός, σε άμεση διεπίδραση με τους διδασκομένους– πιστεύουμε ότι είναι προϋποθέσεις ώστε να δημιουργηθεί ένα διαχρονικό εξ αποστάσεως (e-learning) Εργαστήριο Επιμέλειας κειμένων, το οποίο διαχέοντας τη γνώση να συμβάλει στην άρτια κατάρτιση μελλοντικών επαγγελματιών στον εκδοτικό χώρο.
Αίτηση συμμετοχής θα βρείτε ΕΔΩ
Διάρκεια μαθημάτων: 12 μήνες περίπου (21 μαθήματα/κάθε μάθημα ανά δεκαπενθήμερο)
Δίδακτρα: 600 ευρώ για νέες εγγραφές και 550 ευρώ για φοιτητές, άνεργους και απόφοιτους προηγούμενων κύκλων.
Τρόποι πληρωμής
• Καταβολή του ποσού εφάπαξ στα ταμεία του ΙΑΝΟΥ ή κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, με επιπλέον έκπτωση 5% (πριν από την έναρξη των μαθημάτων).
• Σε 2 ισόποσες δόσεις στα ταμεία του ΙΑΝΟΥ ή κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό (1η δόση πριν από την έναρξη των μαθημάτων – 2η δόση στο 11ο μάθημα). Τράπεζα ΠΕΙΡΑΙΩΣ – ΑΡΙΘΜ.ΛΟΓ/ΣΜΟΥ:5238025326916, IBAN: GR3201722380005238025326916 (ΙΑΝΟΣ ΑΕ).
• Με πιστωτική κάρτα έως 5 άτοκες δόσεις στα ταμεία του ΙΑΝΟΥ (εξαιρούνται οι κάρτες American express και Εθνικής).
[Θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας καθώς συχνά ο αριθμός των αιτήσεων υπερβαίνει τον αριθμό των συμμετεχόντων ανά σεμινάριο]
Για να δείτε όλα τα σεμινάρια του ΙΑΝΟΥ πατήστε εδώ
Στοιχεία επικοινωνίας
Σταμάτης Νικηταράς
T 210 32 17 929
Ώρες επικοινωνίας 11:00-17:00
F 210 32 17 686
