Οι 5x4 αυτοσχεδιάζουν. Ποιες είναι οι βάσεις για τον αυτοσχεδιασμό;
Ο αυτοσχεδιασμός βασίζεται πάνω απ’ όλα στην εντελώς «ανοιχτή» παρουσία του ηθοποιού επί σκηνής και την συνεργασία με τον παρτενέρ σου. Πολλοί πιστεύουν πως πρόκειται για μία τελείως «ελεύθερη» μορφή τέχνης, χωρίς κανόνες, όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Στο εξωτερικό υπάρχουν ειδικές σχολές που διδάσκεσαι βασικά εργαλεία αυτοσχεδιασμού, τις αρχές που είναι καλό να ακολουθείς και τι δεν πρέπει να κάνεις. Στην Ελλάδα δυστυχώς ακόμα και σήμερα, πολλοί πιστεύουν ότι αυτοσχεδιασμός σημαίνει «παίζω ό,τι μου έρχεται στο κεφάλι». Εάν πάντως έπρεπε να δώσω μία βασική οδηγία, θα έλεγα ότι η πρώτη βάση για να χτιστεί ένας καλός αυτοσχεδιασμός είναι αυτό που στα αγγλικά ονομάζεται «yesand»: το να λες δηλαδή «ναι» και να δέχεσαι ό,τι πρότεινε αμέσως πριν ο συνάδερφος και μάλιστα να χτίσεις πάνω σε αυτό και να το πας ένα βήμα παρακάτω. Είναι απίστευτο πώς ένας τόσο απλός «κανόνας» μπορεί να οδηγήσει στις πιο αστείες και σουρρεαλιστικές σκηνές, χωρίς καν να προσπαθείς ως ηθοποιός να εκβιάσεις το γέλιο˙ απλώς, ακούς τον συνάδερφο, τον εμπιστεύεσαι, τον στηρίζεις πλήρως και πηγαίνεις ό,τι σου δίνει ακόμα παραπέρα.
Έχετε ασχοληθεί ξανά με αυτό το είδος;
Προσωπικά πρωτογνώρισα αυτό το είδος τέχνης ως θεατής, μέσω της επαφής μου με εκπομπές όπως το SaturdayNightLive και αυτού που στα αγγλικά ονομάζεται «improv», από το improvise που σημαίνει αυτοσχεδιάζω. Αμέσως ένοιωσα μία συνάφεια και έφεση προς την συγκεκριμένη μορφή κωμωδίας, (γιατί το improv συγκεκριμένα έχει ως άμεσο στόχο την κωμωδία)˙ σαν να μου αποκαλύφτηκε ένας χώρος που θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα κομμάτι του εαυτού μου, που μέχρι τότε δεν είχε βρει ακριβώς το πού ανήκει. Κατά την παραμονή μου στο Λονδίνο, ξεκίνησα σεμινάρια stand-upcomedy, κάτι που αποτέλεσε μεγάλη πρόκληση, (αν και γενικά μου αρέσει να προκαλώ τον εαυτό μου και σχεδόν το επιζητώ). Ενώ όμως μου προσέφερε την άμεση επαφή με το κοινό, μου έλειψε το «παιχνίδι» με έναν «συνένοχο» επί σκηνής. Μου έλειψε πολύ η σιγουριά και η ελευθερία που σου παρέχει ένας άλλος ηθοποιός στο πλευρό σου, καθώς επίσης και η μεταμορφωτική ικανότητα του να ενδύεσαι πολλούς και διαφορετικούς χαρακτήρες. Έτσι, έκανα στην συνέχεια σεμινάρια «improv» και στο τέλος δημιουργήσαμε και μία ομάδα και παίξαμε μάλιστα σε pubs. Είναι απίστευτο το συναίσθημα ότι ως ηθοποιός δεν έχεις να πιαστείς από κάπου (κείμενο, ρόλο κοκ), λείπουν όλες οι συνθήκες μιας «συμβατικής» παράστασης και το μόνο που έχεις είναι οι παρτενέρ σου και το να είσαι παρών με όλες σου τις αισθήσεις στο 100% (οι ορμόνες χτυπάνε κόκκινο!). Σκεφτείτε μάλιστα πόσο πιο γοητευτική πρόκληση είναι το να το κάνεις σε μία γλώσσα που δεν είναι η δική σου!
Τι χαρακτήρες κάνετε συνήθως ή δεν υπάρχει κάποιο στάνταρ σε αυτή την παράσταση ;
Όπως προανέφερα, συνήθως ο αυτοσχεδιασμός ταυτίζεται με την κωμωδία. Στην δική μας παράσταση αυτό δεν συμβαίνει απαραίτητα. Η κωμωδία δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Πρόκειται για μια ιδέα της Έλενας Μαμασούκα, η οποία έχει επίσης μεγάλη εμπειρία στο αυτοσχεδιαστικό θέατρο και είναι εκείνη που δημιούργησε και συντόνισε την ομάδα μας, με μία εντελώς διαφορετική λογική από αυτήν που συνηθίζεται στον χώρο. Και αυτό το οφείλουμε και στονΓιώργο Κάλτσα και τον 92 Art, που πίστεψε και στήριξε την ιδέα της Έλενας. Συνήθως στις αυτοσχεδιαστικές παραστάσεις προκύπτουν μικρής διάρκειας σκετσάκια ή παίζονται διάφορα παιχνίδια, με σκοπό πάντα το γέλιο. Η Έλενα θέλησε να θέσει ως αρχή της ομάδας μας το χτίσιμο ενός θεατρικού έργου από το μηδέν! Δηλαδή, ξεκινάμε χωρίς να έχουμε στο μυαλό μας ούτε χαρακτήρες, ούτε βασικά στοιχεία πλοκής, ούτε κάποιον γενικό σκελετό και, ακολουθώντας την πρόταση που κάθε φορά προκύπτει από το κοινό, «γράφουμε» εκείνη την ώρα ένα θεατρικό έργο που γεννιέται και πεθαίνει εκείνη την συγκεκριμένη βραδιά! Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προκύψει ένα έργο με έντονα κωμικά στοιχεία, μπορεί όμως να προκύψει και κάτι δραματικό. Επειδή πρώτη φορά νομίζω συμβαίνει κάτι τέτοιο σε Αθηναϊκή σκηνή, να δημιουργείται δηλαδή ολόκληρη παράσταση από το μηδέν, (παράσταση μάλιστα που συνήθως κρατάει πάνω από μία ώρα!), ο κόσμος όταν φεύγει, μας ρωτάει συνωμοτικά εάν όντως δεν είχαμε προσχεδιάσει κάτι. Σας προ(σ)καλούμε λοιπόν να έρθετε πολλές φορές, για να διαπιστώσετε και μόνοι σας πως θα δείτε μία εντελώς διαφορετική παράσταση, με τελείως άλλους χαρακτήρες, σχέσεις και προβληματική. Το μόνο που έχουμε ως σταθερά είναι οι τέσσερις μεγάλες θεματικές μας: η οικογένεια, η φιλία, ο έρωτας και η εργασία, από τις οποίες κληρώνεται σε κάθε παράσταση η θεματική της βραδιάς. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και τουλάχιστον είκοσι συνθήκες, που μάλιστα αλλάζουν και ανανεώνονται, και από τις οποίες επιλέγει το κοινό κάθε φορά μία στην τύχη. Βλέπετε λοιπόν και μόνοι σας πόσοι διαφερετικοί συνδυασμοί μπορεί να προκύψουν και αυτό είναι που μας γοητεύει και εμάς ως ομάδα! Ότι δεν θα παίξουμε ποτέ τον ίδιο ρόλο και ότι πρέπει σε κάθε παράσταση να είμαστε σε ετοιμότητα για να χτίσουμε κάτι νέο από την αρχή. Οι πέντε εμείς: Έλενα Μαμασούκα, Αναστασία Δημοπούλου, Γιάννης Καραμπέκιος, Σπύρος Παζιώτης και εγώ, έτοιμοι να αυτοσχεδιάσουμε πάνω στις 4 θεματικές μας και πάνω στα άπειρα πιθανά σενάρια που μπορεί να προκύψουν από τους διαφορετικούς συνδυασμούς. (Φαντάζομαι μαντεύετε τώρα από πού πήρε το όνομά της η ομάδα μας, 5×4!)
Συμμετέχετε και σε κάποια άλλη παράσταση αυτή την περίοδο;
Αυτήν την περίοδο σκηνοθετώ και έχω έναν μικρό ρόλο στην παιδική παράσταση της εταιρίας «Βρες τον Δολοφόνο», «CSIKids: Το μυστήριο του Πάρκου» της Φιλιώς Λαζανά, που θα παίζεται κάθε Κυριακή στο ElConventodelArte στις 11:30πμ από 2 Νοεμβρίου. Πρόκειται για μία απολαυστική, διαδραστική παράσταση, κατάλληλη για παιδιά άνω των 7 ετών, που καλούνται να βοηθήσουν τους ηθοποιούς-ντεντέκτιβ στην λύση ενός μυστηρίου.
Εκτός από το επάγγελμα του ηθοποιού ασκείτε και κάποιο άλλο;
Αν και από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ήξερα πως ήθελα να γίνω ηθοποιός, μεγαλώνοντας και υπακούοντας στην φωνή της λογικής, πρώτα επεδίωξα άλλες σπουδές. Έτσι, τελείωσα το Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, έκανα ένα μεταπτυχιακό πάνω στο Θέατρο στο Λονδίνο και στην συνέχεια πήγα σε δραματική σχολή. Αυτήν την περίοδο αρθρογραφώ σε ένα θεατρικό site, ενώ το καλοκαίρι συμμετείχα ως συγγραφέας και στην έκδοση του ετήσιου οδηγού-προγράμματος ενός θεάτρου, μία πολύτιμη εμπειρία για την οποία αισθάνομαι πολύ τυχερή και ευγνώμων, γιατί δούλεψα με έξοχους ανθρώπους και ιδανικούς συνεργάτες, αλλά και γιατί η έρευνα, η επιλογή υλικού και στην συνέχεια η σύνταξη και η διόρθωση κειμένων, η ενασχόλησή μου δηλαδή με τον λόγο και την γραφή εν γένει, είναι κάτι που αγαπάω σχεδόν εξίσου με την υποκριτική.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Πρόσφατα η ζωή μου έμαθε πως τα σχέδια κάποιες φορές δεν ωφελούν και γι’ αυτό δεν ξέρω κατά πόσον είναι συνετό να «επενδύουμε» σε μακρυπρόθεσμα πλάνα ζωής και εναλλάκτικα σενάρια. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να θέτουμε στόχους. Απλώς πρέπει να έχουμε την ευελιξία να μην είμαστε άκαμπτοι, να είμαστε ανοιχτοί στις προσλαμβάνουσες του περιβάλλοντός μας, γιατί μπορεί μπροστά σου να παρουσιαστεί κάτι εκτός «προγράμματος», που εσύ να θεωρείς ως λοξοδρόμηση, αλλά τελικά ίσως σε πάει εγγύτερα στο κέντρο σου ή σου προσδώσει χαρά που δεν φανταζόσουν. Ίσως να σας φαίνεται λιγάκι γενικό όλο αυτό, αλλά σε μένα πλέον έχει γίνει πολύ ευκρινές. Έτσι, ο στόχος που έθεσα πρόσφατα στον εαυτό μου είναι εφεξής να επιλέγω συνεργασίες με ανθρώπους που με εξελίσσουν σαν άνθρωπο, να κάνω δουλειές που με προχωρούν καλλιτεχνικά και προσωπικά και να αναζητώ την ισορροπία μου και εκτός χώρου. Άλλωστε, ξέρω πως, με τον έναν τρόπο ή τον άλλον, η Τέχνη θα συνεχίσει πάντα να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου.
