Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Έναν εξαιρετικό αντρικό μονόλογο παρακολουθήσαμε το βράδυ της Παρασκευής στο φιλόξενο θεατρικό χώρο του Studio Μαυρομιχάλη. Ο λόγος για την παράσταση «Το κιβώτιο» σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή και Κλεοπάτρας Τολόγκου που συνεχίζει φέτος την επιτυχημένη θεατρική του πορεία για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.
Τίποτα δεν είναι τυχαίο στο θέατρο. Όταν ένα έργο παρουσιάζεται στο κοινό, είναι στην κρίση του θεατή αν θα επιλέξει να το στηρίξει ή όχι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της παράστασης «Το κιβώτιο», ο κόσμος επιμένει να γεμίζει ασφυκτικά κάθε Παρασκευή εδώ και χρόνια το Studio Μαυρομιχάλη αποδεικνύοντας πως κάτι ουσιαστικό και αξιόλογο συμβαίνει εκεί μέσα.
Πρόκειται για ένα έργο βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Άρη Αλεξάνδρου που έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Το θέμα του αφορά μια ομάδα ανταρτών που στα τέλη του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου αναλαμβάνει μετά από σχετική εντολή του Γενικού Αρχηγείου να μεταφέρει, περνώντας μέσα από εχθρικό έδαφος, ένα κιβώτιο αγνώστου περιεχομένου, με παραλήπτες τη διοίκηση μιας ανταρτοκρατούμενης πόλης. Στη διάρκεια της αποστολής η ομάδα αρχίζει να χάνει τα μέλη της σταδιακά μέχρι που τελικά σώζεται ένας μόνο αντάρτης, ο οποίος τελικά κατορθώνει να παραδώσει το κιβώτιο. Όταν όμως φτάνει στον προορισμό του, διαπιστώνεται πως είναι άδειο και ο αντάρτης φυλακίζεται από τους άλλους συντρόφους του ως δολιοφθορέας. Σε μια συγκλονιστική προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του, ο ήρωας αρχίζει να συντάσσει αναφορές στον ανακριτή, όπου δεν διστάζει να εξηγεί και να ερμηνεύει, το νόημα της παράδοξης αποστολής τους. Ο συντάκτης των αναφορών δεν γνωρίζει τίποτα για την ταυτότητα του ανακριτή ούτε για τους δεσμώτες του, ούτε αν ο ανακριτής διαβάζει τα όσα του γράφει.
«Το κιβώτιο» είναι ένα αλληγορικό κείμενο για τον εμφύλιο που περιέχει διαφορετικές ερμηνείες και συμβολισμούς. Εκεί εστιάζεται όλο το ενδιαφέρον της ιστορίας και του θεατή αφού είναι ένα έργο που δίνει άφθονη τροφή για σκέψη και περισσυλογή. Ο εμβληματικός λόγος του συγγραφέα μπορεί να ερμηνευτεί ως καταγγελία ενάντια σε κάθε μορφή εξουσίας αλλά και ως ένα σχόλιο στο δυτικό πολιτισμό. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η συνολική μορφή του κειμένου συνθέτει ένα έργο πολιτικό με ιστορικές διαστάσεις και επαναστατική διάθεση.
Στον παραληρηματικό μονόλογο του φυλακισμένου αντάρτη απολαύσαμε το Φώτη Μακρή. Ο ηθοποιός που υπογράφει κατά το ήμισυ και τη σκηνοθεσία της παράστασης, μας έδωσε μια ερμηνεία γεμάτη εντάσεις και συναισθηματικές μεταπτώσεις. Ο ήρωάς του, λαβωμένος από την ανεξάντλητη δύναμη της εξουσίας, πασχίζει να υπερασπιστεί τα ιδανικά του και να αποδείξει την αθωότητά του με κάθε τρόπο. Η γλώσσα του σώματος, η φυσικότητα και η δραματικότητα του πρωταγωνιστή συντέλεσαν σε μια καλοδουλεμένη ερμηνεία που μας κέρδισε από την πρώτη στιγμή.
Η δραματουργική επεξεργασία και η σκηνοθεσία της παράστασης ανήκει στο Φώτη Μακρή και την Κλεοπάτρα Τολόγκου. Το έργο έχει στηθεί με τέτοιο τρόπο που δεν αλλοιώνει τα νοήματα του κειμένου ενώ σκιαγραφεί παράλληλα τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του πρωταγωνιστή. Το ενδιαφέρον του θεατή που ταυτίζεται με τον ήρωα παραμένει αμείωτο ανυπομονώντας μέχρι το τελευταίο λεπτό να δει τί απέγινε τελικά το περιεχόμενο του κιβωτίου. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι εξαιρετικοί φωτισμοί που ενίσχυσαν φανερά τη θεατρικότητα του έργου.
Στα συν του έργου είναι αναμφισβήτητα οι συζητήσεις που ακολουθούν μετά το τέλος κάθε παράστασης με διαφορετικούς κάθε φορά καλεσμένους από το χώρο των γραμμάτων και των τεχνών. Οι συζητήσεις αυτές με το κοινό ενισχύουν το γόνιμο διάλογο και την ανταλλαγή απόψεων πάνω στα ζητήματα του κειμένου δίνοντας διαφορετικές διαστάσεις στο έργο.
«Το κιβώτιο» είναι μια παράσταση που αξίζει να παρακολουθήσετε για την ιστορικοπολιτική προσέγγιση του εμφυλίου αλλά και για να απολαύσετε τη σπουδαία ερμηνεία του Φώτη Μακρή στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Σας την προτείνω!
Καλή σας θέαση!
