Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Μετά την τεράστια επιτυχία του Πουπουλένιου και του Θεού της Σφαγής, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης συναντιέται φέτος με άλλους 4 κορυφαίους Έλληνες ηθοποιούς, στη σκηνή του θεάτρου Αθηνών, στο ανέβασμα του πολυβραβευμένου έργου του Κόνορ Μακφέρσον, «Ο Φάρος» κάνοντας για ακόμη μια φορά ολόκληρη τη θεατρική Αθήνα να μιλάει για το νέο του σκηνοθετικό εγχείρημα.
Το έργο του Ιρλανδού συγγραφέα που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ισορροπεί ανάμεσα στο θρίλερ και τη μαύρη κωμωδία. Θα μπορούσαμε άνετα να πούμε πως «Ο Φάρος» είναι μια παραβολή για την εξιλέωση και τη λύτρωση αφού καθόλη τη διάρκεια της παράστασης, ο θεατής παρατηρεί τους πέντε- αποτυχημένους στη ζωή τους- πρωταγωνιστές να μάχονται άλλοτε φανερά και άλλοτε κρυφά προς αναζήτηση του δικού τους «φάρου» που θα τους βγάλει ξανά στο φως της ύπαρξης τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, εμπνευσμένος από ένα ποίημα του Εμπειρίκου επέλεξε τον τίτλο «Ο Φάρος» για την παράσταση ενώ ο τίτλος του πρωτότυπου έργου ήταν «The Seafarer» (Ο Ναυτικός).
Στο κείμενο του Κόνορ Μακφέρσον παίζει κυρίαρχο ρόλο το θέμα του αλκοολισμού, η θρησκεία και συγκεκριμένα ο καθολικισμός καθώς και η ύπαρξη υπερρεαλιστικών στοιχείων, τα οποία αρέσκεται να χρησιμοποιεί ο συγγραφέας γενικότερα στα έργα του. Η υπόθεση του «Φάρου» εξελίσσεται την παραμονή Χριστουγέννων στο υπόγειο ενός σπιτιού, σ’ έναν παραθαλλάσιο οικισμό στα βόρεια του Δουβλίνου κι ενώ έξω μαίνεται η καταιγίδα, τέσσερεις φίλοι κι ένας μυστηριώδης ξένος θα περάσουν τη νύχτα γιορτάζοντας με τον τρόπο που ξέρουν: παίζοντας χαρτιά και πίνοντας. Ο Σάρκυ έχει επιστρέψει μετά από καιρό, για να προσέχει τον Ρίτσαρντ, τον μεγαλύτερο αδελφό του, που τυφλώθηκε πρόσφατα. Στη γιορτινή βραδιά είναι μαζί τους ο Ιβάν κι ο Νίκυ, φίλοι αδελφικοί, στο ποτό και τις αποτυχίες της ζωής. Μαζί τους βρίσκεται κι ένας ακόμη απρόσκλητος επισκέπτης, ο κύριος Λόκχαρτ, που κανείς δεν τον γνωρίζει, ενώ εκείνος μοιάζει να γνωρίζει πολλά. Ενώ η νύχτα βαθαίνει κι η καταιγίδα θριαμβεύει, οι πέντε άντρες θα παίξουν μέχρι το τέλος, ποντάροντας όλο και περισσότερα: μια πιθανότητα να ξεφύγουν απ’ το παρελθόν τους αλλά και μια τελευταία ευκαιρία να σώσουν την ψυχή τους.
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης έχει τριπλή συμμετοχή σε αυτήν την παράσταση αφού μαζί με την Αθανασία Σμαραγδή βρίσκεται πίσω από τη σύγχρονη μετάφραση του έργου, ταυτόχρονα υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης και πρωταγωνιστεί ενσαρκώνοντας τον τυφλό αλκοολικό Ρίτσαρντ. Μέσα από τη σκηνοθετική του ματιά, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης ανέδειξε την τραγική διάσταση του έργου και το πρόβλημα του αλκοολισμού χρησιμοποιώντας αρκετά κωμικά στοιχεία ενώ παράλληλα δεν έλειψε στιγμή η συμβολική ύπαρξη της έννοιας του φάρου στη σκηνή τονίζοντας την ανάγκη των πρωταγωνιστών για λύτρωση και τη δεύτερη ευκαιρία στην οποία όλοι έχουν δικαίωμα, όσο άσχημα κι αν τα πήγαν στην πρώτη. Ο σκηνοθέτης έστησε μια παράσταση με ρυθμό, εντάσεις, κορυφώσεις και εναλλαγές ύφους αναδεικνύοντας τους χαρακτήρες αλλά και το κρυμμένο φως και των πέντε πρωταγωνιστών στα μάτια του θεατή. Αν και πρόκειται εμφανώς για ανθρώπους αποτυχημένους, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης κατάφερε με αριστοτεχνικό τρόπο να τους κάνει οικείους και συμπαθείς στα μάτια μας σε τέτοιο σημείο που κάποιες φορές, πιάσαμε τον εαυτό μας να ταυτίζεται μαζί τους.
Στη σκηνή, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης ενσαρκώνει το ρόλο του μεγάλου αδερφού Ρίτσαρντ που πρόσφατα τυφλώθηκε μετά από κάποιο ατύχημα. Πρόκειται για ένα βαθιά θρησκευόμενο τύπο με κυνικό χιούμορ που χρησιμοποιεί το αλκοόλ για να ξεχνάει την απόγνωσή του και ο,τιδήποτε τον βασανίζει. Ο ηθοποιός, αν και έμεινε την περισσότερη ώρα καθισμένος σε μια πολυθρόνα, ανέδειξε την κατάντια και το φόβο του χαρακτήρα του αλλά παράλληλα και την τεράστια αισιοδοξία που κρύβει μέσα του.
Ο κορυφαίος Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος μας χάρισε μια καθηλωτική ερμηνεία στο ρόλο του αυτοκαταστροφικού μικρότερου αδερφού Σάρκυ. Ο χαρακτήρας του Σάρκυ αποτελεί το απόλυτο σύμβολο του έργου που μάχεται ενάντια στο κακό και με τη ψυχική του δύναμη αλλά και την αγάπη των δικών του ανθρώπων καταφέρνει να το νικήσει. Ο ηθοποιός μας έχει συνηθίσει σε σπουδαίες ερμηνείες και για ακόμη μια φορά, κράτησε ψηλά τον πήχη κατορθώνοντας να μας συνεπάρει με την παρουσία του στη σκηνή.
Στο ρόλο του επιπόλαιου και αλκοολικού Ιβάν είδαμε το Νίκο Ψαρρά που μας εξέπληξε πολύ ευχάριστα με τις κωμικές διαστάσεις της ερμηνείας του. Ο ηθοποιός ενσάρκωσε τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που λειτουργεί ως έρμαιο της αγάπης του για το ποτό και παρασυρμένος από την εξάρτησή του αλλά και τους φίλους του, ξεχνάει να επιστρέψει στην οικογένειά του. Η κίνηση και τα εκφραστικά μέσα του ηθοποιού ήταν δουλεμένα μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια χαρίζοντάς μας μια ερμηνεία που κέρδισε τις εντυπώσεις μας.
Σε ένα διαφορετικό ρόλο από τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές απολαύσαμε τον γοητευτικό Αιμίλιο Χειλάκη. Ο ηθοποιός ερμήνευσε το ρόλο του μυστηριώδους άγνωστου κύριου Λόκχαρτ που με το σκοτεινό του σχέδιο ήρθε να ανατρέψει το εορταστικό κλίμα στο σπίτι του Ρίτσαρντ και του Σάρκυ. Η παρουσία του κύριου Λόκχαρτ έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης του έργου και ο Αιμίλιος Χειλάκης με τον καθαρό του λόγο και το έντονο βλέμμα του κατάφερε πραγματικά να απογειώσει το ρόλο του.
Ένα με την υπόλοιπη υποκριτική τετράδα κατάφερε να γίνει ο ταλαντούχος Προμηθέας Αλειφερόπουλος. Ο ηθοποιός, αν και ο λιγότερο έμπειρος της παρέας, ανταποκρίθηκε περίφημα στο ρόλο του τυχοδιώκτη Νίκυ ελαφρύνοντας μαζί με το Νίκο Ψαρρά το συναισθηματικό βάρος των υπόλοιπων χαρακτήρων.
Αξίζει να επισημάνουμε την εξαιρετική δουλειά της Αθανασίας Σμαραγδή στα ρεαλιστικά σκηνικά που ανταποκρίνονταν απόλυτα στις απαιτήσεις και τις ανάγκες του έργου δίνοντας την αίσθηση ενός πραγματικά ακατάστατου, φτωχού, σκοτεινού Ιρλανδέζικου υπογείου. Στοχευμένοι οι φωτισμοί του Αλέκου Γιάνναρου αλλά και η μουσική επιμέλεια του Μίνου Μάτσα που συνέβαλαν καταλυτικά στο στήσιμο της απαιτούμενης ατμόσφαιρας του έργου.
Συνολικά, «Ο Φάρος» είναι μια παράσταση δουλεμένη και στην παραμικρή της λεπτομέρεια με το αποτέλεσμά της αισθητικά να αγγίζει σε επίπεδο και ποιότητα παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου. Κλείστε εγκαίρως τα εισιτήριά σας στο θέατρο Αθηνών γιατί η παράσταση είναι συνεχώς sold out.
Καλή σας θέαση!
