Με αφορμή την κυκλοφορία από τις εκδόσεις Πορφύρα του παραμυθιού της Μερόπης Μάττα με τίτλο «Το Σκουπιδονήσι του Ωκεανού», συνομιλούμε μαζί της για την προστασία των θαλασσών μας, γονεϊκές συμπεριφορές που διδάσκουν τα παιδιά αλλά και για τον συναρπαστικό κόσμο των παραμυθιών που μεγαλώνουν ανθρώπους με φαντασία και όνειρα.
Συνέντευξη
Κυρία Μάττα το παραμύθι σας «Το Σκουπιδονήσι του Ωκεανού» περνάει ένα οικολογικό μήνυμα στα παιδιά αλλά και στους γονείς τους. Μιλήστε μας λίγο για την υπόθεσή του.
Πρωταγωνιστές του παραμυθιού είναι ο Άλμπι και οι Αλμπίνα, τα δυο αγαπημένα άλμπατρος, ο Λώνα η Χελώνα και ο Φίνι το Δελφίνι που παλεύουν με τα σκουπίδια της θάλασσας. Θα τα καταφέρουν να νικήσουν; Στο πλευρό τους βρίσκεται η Νέρι η Νεράιδα που θα ταξιδέψει σ’όλη τη γη για να μιλήσει στα παιδιά και να τους μάθει ότι δεν υπάρχει πιο σημαντικό πράγμα από το να φροντίζουμε το σπίτι μας, το πλανήτη Γη.
Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε σε όσους το διαβάσουν;
Θα ήθελα να συνειδητοποιήσουμε μικροί και μεγάλοι ότι ο πλανήτης μας είναι ένας και δεν είναι μιας χρήσεως. Είναι γεγονός ότι ετησίως παράγονται 300 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού και το 50% από αυτά αφορά πλαστικά μιας χρήσεως. Δεδομένου ότι το πλαστικό δε διασπάται και δεν απορροφάται από τη φύση πρόκειται για μια τεράστια οικολογική καταστροφή. Ετησίως 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού απορρίπτονται στις θάλασσες με ολέθριες συνέπειες τόσο για τη θαλάσσια ζωή όσο και για τον άνθρωπο μιας και το πλαστικό έχει εισέλθει στην τροφική μας αλυσίδα. Στόχος μου είναι να συμβάλλω στην ευαισθητοποίηση παιδιών και γονιών πάνω σε θέματα αλόγιστης χρήσης του πλαστικού και προστασίας του περιβάλλοντος.
Πώς φτάσατε στην επιλογή των συγκεκριμένων πρωταγωνιστών: ένα ζευγάρι άλμπατρος, ένα δελφίνι και μια χελώνα; Πόσο εύκολο είναι να συμπονέσει ένα μικρό παιδί τα ζώα και να του περάσουν ένα ισχυρό μήνυμα για την προστασία τους;
Τα άλμπατρος είναι θαυμάσια μεγάλα θαλάσσια πουλιά, που διαλέγουν το ταίρι τους σε ένα νησί του Ειρηνικού Ωκεανού και παραμένουν ζευγάρι για όλη τους τη ζωή μεγαλώνοντας με αγάπη τους νεοσσούς τους. Έχουν μάθει να εμπιστεύονται τον ωκεανό για την τροφή τους, αφού αυτός μεγάλωσε γενιές και γενιές άλμπατρος. Μη μπορώντας να κατανοήσουν πόσο διαφορετικό είναι το πλαστικό και για ποιον λόγο να μην εμπιστεύονται πλέον τον ωκεανό, ταξιδεύουν χιλιάδες μίλια στις θάλασσες συλλέγοντας και καταναλώνοντας μικρά και πολλές φορές μυτερά κομμάτια πλαστικού με αποτέλεσμα να έχουν ένα επώδυνο θάνατο.
Το ίδιο αξιοθαύμαστες είναι οι θαλάσσιες χελώνες οι οποίες διαθέτουν ένα φυσικό GPS και αφού ενηλικιωθούν μπορούν να ταξιδέψουν πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα στη θάλασσα για να επιστρέψουν εκεί που γεννήθηκαν και να θάψουν στην ίδια αμμουδιά τα δικά τους αυγά.
Θεωρώ ότι τόσο τα άλμπατρος και οι θαλάσσιες χελώνες όσο και τα πανέξυπνα δελφίνια είναι πολύ εύκολο να αγαπηθούν από τα παιδιά, να μπορέσουν να τα συμπονέσουν και να θελήσουν να τα βοηθήσουν έμπρακτα με τη συμπεριφορά τους.
Η ενασχόλησή σας με τα παραμύθια πηγάζει από την ανάγκη σας να διδάξετε για τη ζωή τα παιδιά σας και κατ’ επέκταση τα παιδιά όλου του κόσμου;
Ως μητέρα θα ήθελα να διδάξω πολλά για τη ζωή στα παιδιά μου αλλά και στα παιδιά όλου του κόσμου και νομίζω ότι το παραμύθι είναι ένας από τους πιο ευχάριστους τρόπους για να νουθετήσεις τα παιδιά.
Όταν γράφατε το βιβλίο είχατε στη σκέψη σας ότι περνάτε ταυτόχρονα ένα μήνυμα στους γονείς; Κατά πόσο σας επηρέασε αυτό στον τρόπο που τελικά αφηγηθήκατε το παραμύθι;
Ασφαλώς, ο τρόπος συμπεριφοράς των γονέων αποτελεί καθοριστική παράμετρο για το πώς τελικά θα εξελιχθεί η στάση που τα παιδιά θα κρατήσουν απέναντι σε ανάλογα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία μας. Άλλωστε, εκ των πραγμάτων αναγνώστες του βιβλίου είναι και οι γονείς, οι οποίοι πρώτα το επιλέγουν για τα παιδιά τους και ακολούθως στα μικρότερα από αυτά το διαβάζουν. Με τον έμμεσο λοιπόν αυτόν τρόπο γίνονται και οι ίδιοι κοινωνοί της ιστορίας μας και συμμετέχουν στον προβληματισμό της προστασίας του πλανήτη μας που αφορά τον καθένα χωριστά.
Πιστεύετε ότι τα παραμύθια μπορούν να διαμορφώσουν συμπεριφορές και να μας οδηγήσουν στο να προσέξουμε τον πλανήτη μας; Ίσως να αντιστρέψουμε τη σημερινή πορεία προς την εξάντληση των πόρων και όλων των δυσμενών στατιστικών;
Τα παραμύθια μπορούν σίγουρα να διαμορφώσουν συμπεριφορές στις οικογένειες και να επηρεάσουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Αυτό θα φέρει αλυσιδωτή αντίδραση στις εταιρίες αλλά και στις κυβερνήσεις για να λάβουν δραστικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Από την εκπαίδευση γεννιέται το ενδιαφέρον και το ενδιαφέρον ακολούθως φέρνει την αλλαγή.
Πόσο έχετε αλλάξει σαν συγγραφέας από αυτό σας το παραμύθι;
Η συγγραφή αυτού του παραμυθιού με έχει επηρεάσει και εμένα σημαντικά. Έχω ξεκινήσει μια προσπάθεια να μειώσω το πλαστικό μου αποτύπωμα αλλά και να περιορίσω τα σκουπίδια που παράγουμε σαν οικογένεια. Για παράδειγμα διαθέτω πάντα μαζί μου ένα παγούρι με νερό για να αποφεύγω την αγορά εμφιαλωμένου νερού και μια-δυο πάνινες τσάντες για να μη χρησιμοποιώ πλαστικές σακούλες. Γενικώς προσπαθώ να αποφεύγω όλα τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσεως. Ως φαρμακοποιός καταβάλω αρκετές προσπάθειες να περιορίσω τα σκουπίδια και το πλαστικό στο φαρμακείο αλλά εκεί είναι ακόμη πιο δύσκολο.
Με ποια παραμύθια μεγαλώσατε εσείς; Ποιο ήταν το αγαπημένο σας; Πόσες φορές το αφηγηθήκατε στα παιδιά σας;
Όταν ήμουν μικρή μου άρεσε να πηγαίνω στη βιβλιοθήκη κάθε Σάββατο και να δανείζομαι παραμύθια. Τρελαινόμουν να ταξιδεύω στο μαγικό κόσμο των παραμυθιών με τις πριγκίπισσες, τις νεράιδες και τα ζώα που μιλούσαν με ανθρώπινη φωνή. Το αγαπημένο μου παραμύθι τώρα είναι το «Δώρο της Παμπλωματούς» το οποίο διδάσκει στα παιδιά την αγάπη προς τους συνανθρώπους και τη χαρά που κερδίζουμε όταν δίνουμε στους άλλους.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας παραμυθοποιός και γιατί; Έχετε επηρεαστεί από τον δικό του τρόπο αφήγησης στον τρόπο που γράφετε;
Ο Αίσωπος. Με απλό, λιτό αλλά αναμφίβολα σαφή τρόπο μέσα από μια σύντομη και ενδιαφέρουσα ιστορία κατέληγε σε ένα διδακτικό συμπέρασμα. Όλοι μας μεγαλώσαμε με τα παραμύθια του και φυσικά ποικίλες εκδόσεις των βιβλίων του βρίσκονται στις βιβλιοθήκες πολλών οικογενειών.
Μπορεί να υπάρξει μέλλον χωρίς παραμύθια;
Ζωή χωρίς παραμύθια σημαίνει ζωή χωρίς όνειρα και χωρίς φαντασία. Δε νομίζω ότι μπορεί αυτό να συμβεί. Το παραμύθι είναι ένα άριστος τρόπος να δραπετεύουμε από τη μουντή και κουραστική καθημερινότητα και να ταξιδεύουμε νοερά σε μια ιδανική πραγματικότητα. Αυτό φυσικά μας αφορά όλους και μικρούς και μεγάλους.
Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Μερόπη Μάττα και τον εκδοτικό της οίκο για την παραχώρηση της συνέντευξης. Ευχόμαστε πάντα καλοτάξιδες δημιουργίες!
-συνέντευξη
Λυδία Ψαραδέλλη
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ένα παραμύθι για μικρά παιδιά αλλά και για μεγαλύτερα που έχουν οικολογικές ανησυχίες είναι «Το Σκουπιδονήσι του Ωκεανού» της Μερόπης Μάττα, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πορφύρα. Από την πρώτη κιόλας σελίδα του ο αναγνώστης κάνει βουτιά στα βαθιά. Κολυμπά νοερά στις θάλασσές μας, γνωρίζει τους κατοίκους τους και μαθαίνει ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Αυτά που κάνουν αφόρητη την καθημερινότητά τους. Μέσα από μια τρυφερή ιστορία, συνειδητοποιεί πως η ευθύνη για τα δεινά τους βαραίνει εμάς τους ανθρώπους αλλά και πως είναι στο χέρι μας να προστατεύσουμε το περιβάλλον.
Τίτλος: Το Σκουπιδονήσι του Ωκεανού
Συγγραφέας: Μερόπης Μάττα
Εικονογράφηση: Λιάνα Δενεζάκη
Εκδότης: Πορφύρα
Σελίδες: 32 σελ.
Λίγα λόγια για την ιστορία
Ο Άλμπι και η Αλμπίνα, δύο πολύ αγαπημένα άλμπατρος, η Λώνα η χελώνα και ο Φίνι το δελφίνι είναι οι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας. Μιας μεγάλης περιπέτειας που μας ταξιδεύει στον καταγάλανο ωκεανό αλλά και στο σκουπιδονήσι του, ένα νησί φτιαγμένο αποκλειστικά από σκουπίδια.
Τι συμβαίνει με την υγεία του Άλμπι; Υπάρχει τρόπος να καθαρίσει η θάλασσα; Και τι μπορούμε, άραγε, να κάνουμε εμείς γι’ αυτό; Να μερικά από τα ερωτήματα που γεννά αυτό το «πράσινο» παραμύθι. Δεν μένει μόνο σ’ αυτά, αλλά προτείνει και λύσεις. Με πολύ ενδιαφέρουσες δραστηριότητες αλλά και αυτοκόλλητα καταφέρνει να προκαλεί το ενδιαφέρον των παιδιών. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ότι αποκαλύπτει στον μικρό αναγνώστη ποιο είναι το πιο ισχυρό όπλο για τη σωτηρία του περιβάλλοντος: η αγάπη και ο σεβασμός για το μεγάλο σπίτι μας, τον πλανήτη. Εκεί ξεκινούν και τελειώνουν όλα…
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Μερόπη Μάττα είναι φαρμακοποιός, απόφοιτος της Φαρμακευτικής σχολής Α.Π.Θ., όπου εκπόνησε τη Διδακτορική της Διατριβή στη Μοριακή Βιολογία.
Διατηρεί φαρμακείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ έχει διδάξει στο ΤΕΙ Φλώρινας και στο ΤΕΙ Λάρισας.
Είναι μητέρα τριών παιδιών που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσής της για την ενασχόλησή της με τη συγγραφή παραμυθιών.
