Το νέο βιβλίο του Χρήστου Γιανναρά που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ με τον τίτλο «Ολοκληρωτισμός αμφιπρόσωπος», αποτελεί μια προσωπική καταγραφή των έντονων αντιθέσεων ανάμεσα στα Δυτικά κράτη και την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Προσκεκλημένος του ρωσικού Πατριαρχείου σε παγκόσμιο συνέδριο για τον αφοπλισμό, που πραγματοποιείται τον Μάιο του 1982 στην πρωτεύουσα της πρώην Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, αναδεικνύει μέσα από τις μαρτυρίες του τις έντονες αντιθέσεις ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς,δόγματα και πολιτικά ιδεώδη.
Αν και στο πλούσιο σε ιστορικά, κοινωνικά και ψυχολογικά στοιχεία βιβλίο του αναμετρώνται η Εκκλησιαστική Ανατολή με τη θρησκειοποιημένη Δύση και ο Σοσιαλισμός με τον Καπιταλισμό, ο Χρήστος Γιανναράς ασχολείται μεσεβασμό και ευαισθησία με τον πληγωμένο, σε όλους τους τομείς, λαό της χώρας.
Τον λαό μιας χώρας λαβωμένης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που βρίσκεται υπό τον φόβο ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος ενώ ήδη έχουν κατασκευαστεί πυρηνικά βλήματα με ισχύ δύο εκατομμύρια φορές μεγαλύτερα από τη βόμβα που έπεσε στη Χιροσίμα.
Θρησκευτικοί εκπρόσωποι από όλο τον κόσμο συνεδριάζουν για το μέλλον της ανθρωπότητας και ο Χρήστος Γιαναράς διαμαρτύρεται για την έλλειψη θεματικής και προβληματισμού που να διαφοροποιεί το συγκεκριμένο συνέδριο «ανθρώπων όλων των θρησκειών» από κάποιο αντίστοιχο άθεων.
Ο ίδιος διαχωρίζει την προσωπική άποψη από την κατάθεση των ιστορικών στοιχείων. Η καταγραφή γίνεται αντικειμενικά με στοιχεία και αποδείξεις ενώ η άποψη του ίδιου διαχωρίζεται ακόμα και μέσα από εποικοδομητικές συζητήσεις με κόσμο που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει ή κινείται στους δρόμους αυτής της χώρας. Σε αυτό το πλήρως ελεγχόμενο περιβάλλον, όπου ο ένας υποπτεύεται τον άλλον, εκείνος τολμά να ρωτά, να ενδιαφέρεται και το κάνει με θάρρος και απόλυτο σεβασμό ενώ οι γνώσεις του για την ιστορία της χώρας τον οδηγεί στον έντονο συναισθηματισμό όταν συναντιέται με ανθρώπους που έζησαν στη Σιβηρία.
«Το λάθος νομίζω ότι βρίσκεται στον νομικό χαρακτήρα που προσπαθούμε να αποδώσουμε στη θρησκεία, να πλασάρουμε νόμους πιο έγκυρους–«θείους»- για την αστυνόμευση των ηθών.
Οι διαδρομές του μάς ταξιδεύουν στη Κόκκινη Πλατεία, στο Ερμιτάζ, στο Λένινγκραντ, σε πλούσιες εκκλησίες αλλά κι σε σκοτεινά δρομάκια και πολύτιμα βιβλιοπωλεία. Αλλά ο πλούτος του βιβλίου είναι οι άνθρωποι που διασταυρώνονται με τον Χρήστο Γιανναρά και κάνουν ανεκτίμητο αυτό το ταξίδι.
«Όμως δεν νομίζω ότι έζησα και ποτέ άλλοτε τόσο έντονες παρα-συνεδριακές εμπειρίες. Για άλλη μια φορά, το κέρδος δεν ήταν η Ιθάκη, μα το ταξίδι…»
Ο ίδιος θα επιστρέψει και πάλι στη χώρα μετά την πτώση του κομουνιστικού καθεστώτος. «Παθήματα χωρίς μαθήματα» ονομάζει το κεφάλαιο που αφορά την επιστροφή του εκεί και ασχολείται με τα αδιέξοδα του καπιταλιστικού συστήματος. Τώρα η αντίθεση αφορά την ίδια τη χώρα, σε δύο διαφορετικές περιόδους. Συντριπτική, αναπόφευκτη της ιστορικής αλλαγής. Θλίψη ακολουθεί και η στάση της εκκλησίας σε αυτή τη μετάβαση στο σήμερα.
Αν και ο Χρήστος Γιανναράς σκέφτηκε τις αντιδράσεις που θα προκαλούσε η συγγραφή ενός τέτοιου βιβλίου, ο τρόπος με τον οποίο καταγράφει την δική του αλήθεια εμπλουτίζοντάς την με ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά στοιχεία μάς προσφέρει ένα ταξίδι στο παρελθόν που έχει πολλά να μας διδάξει και μας αφορά όλους ανεξαρτήτως πεποιθήσεων και εμπειριών.
-κριτική
Λυδία Ψαραδέλλη
Διαβάστε επίσης
