Από την Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Μια απολαυστική και άκρως επίκαιρη παράσταση παρακολουθήσαμε το βράδυ της Πέμπτης στο κέντρο της Αθήνας. Ο λόγος για το έργο του Νικολάι Γκόγκολ, “Ο Επιθεωρητής”, “μια κωμωδία πιο αστεία κι από το διάβολο” που ανεβαίνει φέτος στο θέατρο Γκλόρια με την έμπειρη σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Κακλέα και τον Στέλιο Μάινα με τον Θοδωρή Σκυφτούλη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
“Ο Επιθεωρητής” γράφτηκε το 1834 από τον εικοσιπεντάχρονο τότε συγγραφέα και αν και πέρασε την αυστηρή λογοκρισία της τσαρικής Ρωσίας, κατόρθωσε να ταράξει για τα καλά τα νερά προκαλώντας την λαϊκή κατακραυγή και την απομάκρυνση του Γκόγκολ από τη χώρα του. Ο συγγραφέας, επηρεασμένος από τη σύντομη θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών, θίγει στο κείμενό του τα θέματα της κοινωνικής διαφθοράς, του χρηματισμού αλλά και της κατάχρησης εξουσίας αποδεικνύοντας περίτρανα πως ακόμη και σήμερα τα ίδια προβλήματα ταλανίζουν όλους τους λαούς ανεξαρτήτως συνόρων και εποχών.
Η πλοκή της ιστορίας διαδραματίζεται στην Καμτσάτκα, μια επαρχιακή πόλη στα βάθη της Ρωσίας όπου οι αρχές του τόπου νομίζουν από παρεξήγηση πως ένας άσχετος με την κρατική μηχανή, ένας ιδιόμορφος τυχοδιώχτης που απλώς τυχαίνει να βρίσκεται στην πόλη, είναι ο αναμενόμενος κρατικός Επιθεωρητής για την καταπολέμηση της διαφθοράς που έστειλε η κυβέρνηση από τη Μόσχα. Η παρεξήγηση αυτή φέρνει τα πάνω κάτω καθώς οι υπεύθυνοι των ιδρυμάτων της πόλης, οι οποίοι είναι βουτηγμένοι στη διαφθορά, στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοιά του, επιδίδονται σε κολακείες και απόπειρες δωροδοκίας, τον χρηματίζουν, ικανοποιούν τις επιθυμίες του και τις ορέξεις του πέφτοντας έτσι θύματα μιας μεγαλύτερης απάτης που αποκαλύπτει την αποσύνθεση της κρατικής μηχανής και των λειτουργών της.
Ο ψευτο-επιθεωρητής διασκεδάζει με τα καμώματά τους, τους εκμεταλλεύεται, τους εξευτελίζει απολαμβάνοντας τα πολυτελή καταλύματα και τις κολακείες κι αφού παίρνει αυτά που θέλει αποχωρεί. Στο τέλος όλα αποκαλύπτονται, όμως με την τεχνική της μαφιόζικης συναλλαγής, της συγκάλυψης και του πολιτικού αμοραλισμού βρίσκονται πάλι στον αφρό, υπηρετώντας το βαθύ κράτος της διαπλοκής.
Στο σκηνοθετικό τιμόνι της παράστασης αλλά και στην απόδοση κειμένου βρίσκεται ο έμπειρος Γιάννης Κακλέας που φέρνει με το δικό του μοναδικό τρόπο το έργο στο σήμερα και το κάνει πιο επίκαιρο από ποτέ μετατρέποντας με τρομερή μαεστρία αυτή την θεότρελη κωμωδία παρεξηγήσεων σε μια πολιτική σάτιρα με ηχηρό αποτύπωμα. Η επιλογή δε του σκηνοθέτη να βάλει τον εξαιρετικό Βάιο Πράπα επί σκηνής ντύνοντας μουσικά κομβικά σημεία της παράστασης και προσθέτοντας ήχους ενίσχυσε την κωμική διάσταση του κειμένου και έδωσε παιχνιδιάρικο χαρακτήρα στο όλο θέαμα. Συνολικά, ο Γιάννης Κακλέας επένδυσε σ’ένα θίασο υψηλών αξιώσεων και έστησε μια παράσταση με σφιχτό ρυθμό, πλούσιο θέαμα και έμφαση στην υπερβολή αγγίζοντας συχνά τα όρια του γκροτέσκο. Το αποτέλεσμα τον δικαιώνει και με το παραπάνω.
Ευφυέστατη αποδείχτηκε η επιλογή του σκηνοθέτη να βάλει τον Θοδωρή Σκυφτούλη στο ρόλο του “Επιθεωρητή” παραβλέποντας την οδηγία του συγγραφέα που ήθελε το ρόλο αυτό να ενσαρκώνει ένας γοητευτικός νέος. Ο ηθοποιός σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά του με την ορμητική του παρουσία και τη δυνατή του φωνή και με αυτοσχεδιαστική διάθεση απέδωσε τον τυχοδιώκτη Χλεστιακόβ με μια εξαιρετική υπερβολή που του ταίριαζε γάντι. Από την άλλη, ο Στέλιος Μάινας στο ρόλο του Έπαρχου μας χάρισε μια μελετημένη και προσεγμένη ερμηνεία δίνοντας έμφαση στην απληστία και την πολιτική δίψα του ήρωά του. Οι δυο τους ήταν ένα απολαυστικό και ολότελα διαφορετικό πρωταγωνιστικό δίδυμο με ενδιαφέρουσα κοινή συνύπαρξη επί σκηνής.
Δίπλα τους, στάθηκε επάξια ένας δυνατός θίασος συμπληρώνοντας άρτια το υποκριτικό παζλ. Ξεχωρίσαμε την Άνδρη Θεοδότου στο ρόλο της Άννα Αντρέγιεβνα για τη γνήσια κωμική της στόφα αλλά και τον Αλέξανδρο Ζουριδάκη (Έφορος φιλανθρωπικών ιδρυμάτων) με τον Στράτο Λύκο (Δικαστής) για τις καλές τους ερμηνείες. Τέλος, ευχάριστη έκπληξη ήταν και η ορμητική παρουσία του Άρη Κακλέα επί σκηνής στο ρόλο του Οσίπ, κολλητού φίλου του Χλεστιακόβ.
Σκηνικά και κοστούμια υπογράφει στην παράσταση η έμπειρη Ηλένια Δουλαδίρη, μόνιμη συνεργάτης πια του Γιάννη Κακλέα που κατόρθωσε να αποτυπώσει την παρακμή της πόλης και των ανθρώπων σε όλο της το μεγαλείο. Εξαιρετικούς βρήκαμε τους φωτισμούς της Στέλλας Κάλτσου που έδωσε έμφαση στο κόκκινο τονίζοντας την ακολασία των πάντων καθώς και τις χορογραφίες της Στεφανίας Σωτηροπούλου που χάρισαν μια σπιρτόζικη διάθεση στο συνολικό θέαμα. Τέλος, ευφάνταστα, καυστικά και με έντονο σατιρικό χαρακτήρα μας φάνηκαν τα βίντεο που επιμελήθηκαν για την παράσταση ο Κάρολος Πορφύρης με τον Γρηγόρη Πανόπουλο.
“Ο Επιθεωρητής” είναι μια χειμαρρώδης παράσταση χωρίς happy end και καλούς χαρακτήρες που σου δείχνει την αλήθεια κατάματα σαν τσιρότο που βγαίνει απότομα από την ανοιχτή σου πληγή. Αξίζει να την παρακολουθήσετε για τον παλμό, την ωραία της τρέλα και τις δυνατές ερμηνείες.
Καλή σας θέαση!
