Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Τί μπορεί να συμβεί όταν ο Σταμάτης Κραουνάκης συναντήσει επί σκηνής το Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα μέσα από τον ποιητικό του λόγο; Τί είναι πραγματικά το duende και πόσο έτοιμοι είμαστε να το αναγνωρίσουμε και να το αποδεχτούμε; Αυτά και άλλα τόσα ανακαλύψαμε το βράδυ της Τρίτης στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης παρακολουθώντας το «Duende», τη νέα ξεχωριστή μουσική παράσταση του Σταμάτη Κραουνάκη.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο θέαμα, άκρως μυσταγωγικό που προέκυψε απο ένα ταιριαστό πάντρεμα του κειμένου του Λόρκα για το Duende – Το πνεύμα της γης από τη διάλεξη που έδωσε ο ίδιος τον Οκτώβρη του 1934 στο Μπουένος Αϊρες, σε συνδιασμό με δέκα ποιήματα του συγγραφέα από το libro de poemas, τα οποία και μελοποίησε μοναδικά ο Σταμάτης Κραουνάκης.
Τί είναι όμως ακριβώς το ντουέντε; Για να το βρούμε, δεν υπάρχει τίποτα να μας βοηθήσει. Το μόνο που ξέρουμε είναι πως εξαντλεί, καίει το αίμα σαν κοπανιστό γυαλί, κλωτσάει όλα τα στυλ και σβήνει τη γλυκιά γεωμετρία που γνωρίζουμε. Ο ερχομός του προϋποθέτει πάντοτε μια ριζική αλλαγή όλων των μορφών που στηρίζονται σε παλιές βάσεις. Φέρνει μαζί του ένα συναίσθημα φρεσκάδας εντελώς πρωτόγνωρο. Το ντουέντε είναι μια δύναμη, μια συνεχής πάλη που δεν έχει καμία σχέση με αφηρημένες έννοιες.
Η παράσταση στήθηκε με την προσεγμένη δομή μιας τελετουργίας. Ο χαμηλός φωτισμός δεκάδων κεριών έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της απαραίτητης ατμόσφαιρας προετοιμάζοντας τους θεατές για το ποιητικό βάπτισμα στο οποίο ετοιμάζονταν να πάρουν μέρος. Ο Σταμάτης Κραουνάκης εμφανίστηκε στη σκηνή ως άλλος Λόρκα, πανέτοιμος να επικοινωνήσει στο κοινό του τα νοήματα του «ντουέντε». Η λιτή σκηνογραφική επιμέλεια της Χριστίνας Κάλμπαρη λειτούργησε εμπνευσμένα αφού χρειάστηκαν μόνο ένα ξύλινο τραπέζι, μια γυάλα, μερικά ξύλα κανέλλας και κάμποσα πορτοκάλια για να κατορθώσει ο κορυφαίος καλλιτέχνης να παρασύρει τους θεατές στο θεσπέσιο ποιητικό λόγο του Λόρκα και εν τέλει να ενωθεί μυστικά μαζί τους μέσω του κόκκινου μανδύα του που συμβόλιζε ξεκάθαρα το πνεύμα της γης.
Ο Σταμάτης Κραουνάκης βρέθηκε στο κέντρο ενός φωνητικού τρίο με τον Χρήστο Γεροντίδη και τον Κώστα Μπουγιώτη να τον πλαισιώνουν μοναδικά σε αυτή τη μουσική τελετουργία για την τέχνη, το Θεό, τον έρωτα και το θάνατο. Τόσο ο σπουδαίος συνθέτης όσο και οι ταλαντούχοι νεαροί τραγουδιστές ερμήνευσαν τις αριστουργηματικές μελωδίες με μια συγκλονιστική ευλάβεια που έδωσε στο συνολικό θέαμα μια έντονη αίσθηση θρησκευτικότητας που μας μάγεψε από την πρώτη στιγμή.
Επί σκηνής βρισκόταν ακόμα ο Βασίλης Ντρουμπογιάννης στο πιάνο και ο Γιώργος Ταμιωλάκης στο τσέλλο δίνοντας το τέμπο και συμπληρώνοντας αρμονικά το άρτιο μουσικό σύνολο. Τους απολαύσαμε πραγματικά!
Αξίζει να αναφέρουμε την Ολυμπία Καράγιωργα που έκανε μια εξαιρετική δουλειά στη μετάφραση του κειμένου. Οι λέξεις της ήταν προσεκτικά επιλεγμένες και απέδιδαν μοναδικά τα ποιητικά νοήματα του Λόρκα. Προσεγμένη και η μετάφραση των ποιημάτων του Λόρκα από τον Ανδρέα Αγγελάκη που επιδόθηκε σε ένα ισορροπημένο λεκτικό παζλ με χαρακτηριστικό στυλ που ταιριάζει απόλυτα στις ιδιαίτερες μελωδίες του Σταμάτη Κραουνάκη.
Η χρωματική παλέτα όλων των κοστουμιών που επέλεξε ο Θοδωρής Καραγκούνης περιορίστηκε στο μαύρο χρώμα με μοναδική εξαίρεση τον κόκκινο μανδύα του Σταμάτη Κραουνάκη. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία αφού το μαύρο χρώμα είναι επιβλητικό και συμβολίζει το θάνατο που έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με την εσωτερική φλόγα του «Duende» που μας οδηγεί στα ανεκπλήρωτα κρυφά μας μυστήρια και συμβολίζεται με το κόκκινο χρώμα.
Σε αυτή την ιδιαίτερη παράσταση, ο Σταμάτης Κραουνάκης τόλμησε να πειραματιστεί για ακόμη μια φορά και κέρδισε το στοίχημα. Φύγαμε από το θέατρο Τέχνης με μια επαναστατική γαλήνη φωλιασμένη στην καρδιά μας και μια έντονη μυρωδιά κανέλλας να γεμίζει την ψυχή και τα ρουθούνια μας. Όσοι αγαπάτε τις πνευματικές προκλήσεις και τις πνευματικές αναζητήσεις, μην χάσετε αυτή την παράσταση. Κι εκεί κάπου ανάμεσα στον ποιητικό λόγο του Λόρκα, μπορεί να ανακαλύψετε το δικό σας ντουέντε.
Καλή σας θέαση!