Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Μια ιδιαίτερη παράσταση με θέμα τη μετανάστευση, τον αποκλεισμό αλλά και τις δυσκολίες στην ένταξη της νέας πατρίδας παρακολουθήσαμε το βράδυ του Σαββάτου στο κέντρο της Αθήνας. Ο λόγος για το έργο του Mike van Graan «Όταν τα χελιδόνια κλαίνε» που ανεβαίνει φέτος για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο θέατρο Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία του καίριου Θοδωρή Βουρνά.
Το κείμενο του σπουδαίου Νοτιοαφρικανού συγγραφέα παρουσιάζεται στο πλαίσιο του φετινού πρότζεκτ του Αγγέλων Βήμα με τίτλο «ΧΩΡΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ» με την οποία τιμώνται τα 25 χρόνια Δημοκρατίας στην χώρα. Το έργο ενώνει και πλέκει αριστοτεχνικά την μία μέσα στην άλλη, τρεις ιστορίες που εκτυλίσσονται σε τρεις χώρες και σε τρεις ηπείρους: η πρώτη σε ένα σκοτεινό δάσος κάπου στην Αφρική, όπου ένας Καναδός δάσκαλος πιάνεται όμηρος για λύτρα από ομάδα Αφρικανών συνεργατών της Μπόκο Χαράμ, η δεύτερη σε ένα γραφείο εισόδου μεταναστών κάπου στον Καναδά, όπου ένας Σομαλός επιχειρηματίας , που μπαίνει νόμιμα στην χώρα, κινεί υποψίες μόνο και μόνο επειδή είναι Σομαλός και η τρίτη σε ένα κέντρο κράτησης μεταναστών κάπου στην Αυστραλία, όπου δύο νέοι από την Ζιμπάμπουε, πτυχιούχοι πανεπιστημίων στην χώρα τους, έχουν φτάσει θαλασσοδαρμένοι με όραμα μια νέα ζωή.
Στην ουσία, το «Όταν τα χελιδόνια κλαίνε» είναι τρεις ιστορίες βίας, άνομων συμφερόντων, κυνισμού αλλά και βαθιάς ανθρωπιάς που δίνει τη δυνατότητα στους θεατές να δουν όλες τις όψεις του νομίσματος. Αυτό συμβαίνει γιατί οι τρεις ηθοποιοί που συμμετέχουν στο έργο εναλλάσσονται έξυπνα από ρόλο θύτη σε ρόλο θύματος. Ο συγγραφέας θίγει εύστοχα στο κείμενό του τα θέματα της μετανάστευσης, της ομηρίας αλλά και τις δυσκολίες στην ένταξη της νέας πατρίδας που επιλέγει ή καταφεύγει αναγκαστικά κάθε ανθρώπινο «χελιδόνι». Η ιδιαιτερότητα αλλά και το μεγαλείο του κειμένου έγκειται στο γεγονός πως όλους αυτούς τους κατατρεγμένους ανθρώπους δεν τους ενώνει μια ταυτότητα με διαφορετικό τόπο καταγωγής αλλά η ελπίδα τους για ένα καλύτερο αύριο. Το μήνυμα αυτό φτάνει αισίως στα μάτια και τις καρδιές των θεατών.
Στο σκηνοθετικό τιμόνι της παράστασης βρίσκεται ο Θοδωρής Βουρνάς που για ακόμη μια φορά έχει κάνει εξαιρετική δουλειά. Έχουμε παρακολουθήσει και στο παρελθόν παραστάσεις που έχει επιμεληθεί ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης και διαπιστώνουμε πως πάντα επιλέγει ιδιαίτερα έργα αναδεικνύοντας τα ουσιώδη τους μηνύματα με μοναδικό τρόπο. Με συμμάχους του, την στρωτή μετάφραση του έργου από τη Μαργαρίτα Δαλαμάγκα – Καλογήρου και τους λειτουργικούς φωτισμούς του Βαγγέλη Μούντριχα, ο Θοδωρής έστησε μια παράσταση με ωμό ρεαλισμό, βία, συγκίνηση αλλά κυρίως με αλήθειες, δύσκολες να ειπωθούν χωρίς να μας ταράξουν. Αντιμετώπισε με σεβασμό το θέμα της προσφυγικής κρίσης και διάλεξε το δύσκολο μα πανέξυπνο δρόμο να επικοινωνήσει τα μηνύματά του με λευκούς ηθοποιούς, θέλοντας έτσι να δείξει πέρα από διαφορετικά χρώματα, θρησκείες, γλώσσες και φυλές, πόσο πιθανό είναι να βρεθεί ο καθένας μας στη θέση των ηρώων του Mike van Graan.
Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους απολαύσαμε τους: Μανώλη Κλωνάρη, Τάκη Παρασκευόπουλο και Άγγελο Ανδριόπουλο που συνεργάστηκαν άψογα επί σκηνής και λειτούργησαν με απόλυτη πειθαρχία και επαγγελματισμό στις γρήγορες εναλλαγές των ρόλων τους. Ξεχωρίσαμε το Μανώλη Κλωνάρη για την επιβλητική του παρουσία και την απόλυτη κυριαρχία του στο χώρο. Ο ρόλος του διοικητή του ταίριαζε γάντι. Θαυμάσαμε την υποκριτική δεινότητα του Τάκη Παρασκευόπουλου καθώς και τη διαφορετική υπόσταση που έδωσε σε κάθε του ρόλο. Η ερμηνεία του ως στρατιώτης, μας ενθουσίασε. Τέλος, μας άρεσε και η ευγενική παρουσία του Άγγελου Ανδριόπουλου επί σκηνής που ερμήνευσε τους ρόλους του με μια υποδειγματική ακρίβεια και σιγουριά.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης που επιμελήθηκε η Κασσιανή Λεοντιάδου υποστήριξαν την φιλοσοφία του έργου και σε κάποια σημεία την ανέδειξαν. Συγκεκριμένα, βρήκαμε ιδιαιτέρως ευφυή την ιδέα του έντονου κίτρινου χρώματος ως φόντο στο συνολικό σκηνικό. Το συγκεκριμένο χρώμα έχει διττή ερμηνεία καθώς αντιπροσωπεύει το μίσος και τη δυσπιστία των ανθρώπων προς τους ξένους και γενικότερα τους συνανθρώπους τους αλλά είναι ακόμη ένα θερμό χρώμα που μας παραπέμπει στον ήλιο και την ελπίδα προετοιμάζοντας παράλληλα το έδαφος για τον ερχομό των χελιδονιών.
Άλλη μια υπέροχη δουλειά φέτος για το θέατρο Αγγέλων Βήμα που υπηρετεί ευλαβικά τον πολιτισμό και τολμά να αναδείξει καίρια ζητήματα μέσα από το λόγο διαφορετικών συγγραφέων. Επισκεφτείτε το συγκεκριμένο χώρο και παρακολουθείστε την παράσταση «Όταν τα χελιδόνια κλαίνε». Σας την προτείνω ανεπιφύλακτα.
Καλή σας θέαση!
