Από την Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Μια σπουδαία παράσταση εμπνευσμένη από ένα απ’ τα πιο πολυσυζητημένα μυθιστορήματα του Γκυστάβ Φλωμπέρ παρακολουθήσαμε πριν μερικές μέρες στο κέντρο της Αθήνας. Αναφερόμαστε φυσικά στη «Μαντάμ Μποβαρί», το αριστούργημα του Γάλλου συγγραφέα που ανεβαίνει φέτος στο θέατρο Αποθήκη σε διασκευή της Έλσας Ανδριανού και σκηνοθεσία της Λίλλυς Μελεμέ με την Πέγκυ Τρικαλιώτη στον ομώνυμο ρόλο.
Πρόκειται για ένα έργο που πρωτοκυκλοφόρησε το 1857 σκορπίζοντας θύελλα αντιδράσεων για το περιεχόμενό του για το οποίο ο συγγραφέας κατηγορήθηκε για προσβολή της θρησκείας και των δημοσίων ηθών. «Η Μαντάμ Μποβαρί» είναι ένα ρηξικέλευθο κείμενο που ακροβατεί ανάμεσα στην ποίηση και τον ωμό ρεαλισμό και απογυμνώνει τα πατριαρχικά γρανάζια της φαινομενικά αψεγάδιαστης και καθωσπρέπει κοινωνίας.
Το κείμενο πραγματεύεται την ιστορία της Έμμας, μιας νέας κοπέλας από την επαρχία, που ονειρεύεται διακαώς την απόδραση της από την μίζερη καθημερινότητα που την περιτριγυρίζει, αναζητώντας τις έντονες συγκινήσεις και τις συναισθηματική εξάρσεις που περιγράφονται στα ρομαντικά μυθιστορήματα που διαβάζει. Ο γάμος της με τον Σαρλ Μποβαρί, έναν αφοσιωμένο και χαμηλών τόνων επαρχιακό γιατρό που την αγαπά πραγματικά, σύντομα αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά ιδανικός, βυθίζοντας την Έμμα ακόμα περισσότερο στην πλήξη και την απόγνωση. Παγιδευμένη σ ένα μικροαστικό και μίζερο περιβάλλον, γεμάτο συντηρητικές προκαταλήψεις, απομονωμένη σ έναν κόσμο φτιαγμένο από άντρες για άντρες, η Έμμα αρνείται να υποταχθεί και να επαληθεύσει τον διακοσμητικό ρόλο που έχουν προδιαγράψει οι άλλοι γι΄ αυτήν και αναζητά καταφύγιο στις χίμαιρές της. Ανικανοποίητη από την άνυδρη πραγματικότητα που την περιβάλλει, δημιουργεί έναν φανταστικό, εξιδανικευμένο κόσμο γεμάτο πάθη και ηδονές τις οποίες αναζητά λυσσαλέα, σχεδόν εμμονικά. Η ανάγκη της για ανεξαρτησία και αυτό-πραγμάτωση την οδηγεί σε μια σειρά τραγικών λαθών, σ έναν δραματικό κατήφορο δίχως τέλος.
Αξίζει να πούμε ένα τεράστιο μπράβο στην Έλσα Ανδριανού που κατόρθωσε να διασκευάσει το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Φλωμπέρ με το δημιούργημά της να έχει σαφή θεατρική δομή και να ρέει χωρίς να κουράζει τον θεατή παρά τη μεγάλη του διάρκεια. Το εγχείρημά της δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητο.
Την σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει η έμπειρη Λίλλυ Μελεμέ που τα τελευταία χρόνια μας δίνει πολύ ολοκληρωμένες δουλειές με ξεκάθαρη την προσωπική της σφραγίδα. Η σκηνοθέτις έστησε μια παράσταση με την κεντρική της ηρωίδα σε πρώτο πλάνο φωτίζοντας όλα της τα πάθη και τα ολισθήματα κλιμακώνοντας ομαλά τα συναισθήματά της και ποντάροντας ξεκάθαρα σε μια εξπρεσιονιστική ματιά.
Το ρόλο της Μαντάμ Μποβαρί ερμηνεύει επί σκηνής η Πέγκυ Τρικαλιώτη. Τί να πει κανείς γι’ αυτό το πλάσμα και το μεγαλείο του ταλέντου της; Επί δυόμιση σχεδόν ώρες, ντύνεται μοναδικά την εύθραστη και ασυμβίβαστη ηρωίδα της που διψά για έντονες συγκινήσεις βουλιάζοντας κάθε φορά ακόμη πιο βαθιά στην μελαγχολία της, όταν ναυαγούν τα σχέδιά της για τη μεγάλη ζωή. Η απόγνωση και η απελπισία της ηρωίδας αποτυπώνονται περίτεχνα στη φωνή αλλά και την κινησιολογία της ηθοποιού(μεγάλο μπράβο στην Κική Μπάκα που επιμελήθηκε την κίνηση) που μας χαρίζει μια συγκλονιστική και άκρως συγκινητική ερμηνεία παρασέρνοντάς μας στο δράμα της. Ποίηση και ρεαλισμός λοιπόν σ’ένα πρόσωπο με την Πέγκυ Τρικαλιώτη να αποδεικνύεται μια ιδανική Μαντάμ Μποβαρί.
Θερμά συγχαρητήρια και στους υπόλοιπους ηθοποιούς του θιάσου για την ολοκληρωμένη προσέγγιση των ρόλων τους και το συνολικά άρτιο αποτέλεσμα επί σκηνής. Ο Κώστας Βασαρδάνης μας έδωσε ένα μετρημένο, ευγενικό, συναισθηματικό και γεμάτο κατανόηση Σαρλ Μποβαρί ενώ και οι Πάρης Θωμόπουλος, Ανδρέας Νάτσιος και Γιάννης Εγγλέζος ήταν έξοχες επιλογές για μια πλειάδα ρόλων που συμπληρώνει την κάθε σκηνή του έργου.
Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα ανταποκρίνονταν πλήρως στην εποχή του έργου και μας άρεσαν πολύ σε αντίθεση με τα σκηνικά της Νατάσσας Παπαστεργίου που αν και άκρως ενδιαφέροντα με τις τεράστιες κορνίζες που γιγάντωναν αναμφισβήτητα τα συναισθήματα της κεντρικής ηρωίδας, δεν μας φάνηκαν και τόσο λειτουργικά.
Τα εύσημά μας δίνουμε στην Μελίνα Μάσχα για τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς που έδωσαν άλλη διάσταση στα σκοτάδια της πρωταγωνίστριας αλλά και στην Ειρήνη Σκυλακάκη για τη συγκινητική της μουσική.
«Η Μαντάμ Μποβαρί είμαι εγώ!» είχε δηλώσει κάποτε ο ίδιος ο Φλωμπέρ. Η Μαντάμ Μποβαρί είναι καθεμιά από εμάς που αναζητούμε την ευτυχία μας με κάθε τίμημα προκειμένου να νιώσουμε ζωντανές έστω κι αν αυτό κρατήσει μερικά λεπτά. Επισκεφτείτε το θέατρο Αποθήκη και βυθιστείτε στη δίνη αυτής της εμβληματικής ηρωίδας. Η ερμηνεία της Πέγκυς Τρικαλιώτη θα σας συνεπάρει.
Καλή σας θέαση!
