Από την Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Στον κομβικό ρόλο του ενόρκου μπήκαμε το βράδυ της Τρίτης παρακολουθώντας την παράσταση «Terror» στο θέατρο Αθηνών. Το σπουδαίο έργο του Γερμανού συγγραφέα Φέρντιναντ φον Σίραχ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου με ένα δυνατό καστ ηθοποιών. Δικαίως λοιπόν δεν θα μπορούσε να λείπει από την πολιτιστική μας ατζέντα!
Το έργο που ανεβαίνει σε μια στοχευμένη μετάφραση της Ευαγγελίας A. Νάνου και μια προσεγμένη διασκευή της Μιρέλλας Παπαοικονόμου μας θέτει δίλημμα ανάμεσα στη λογική και την ηθική και μας καλεί να επιλέξουμε το κριτήριο με το οποίο θα ενεργούσαμε σε μια πραγματικά δύσκολη κατάσταση.
Στις 26 Μαΐου και λίγο μετά τις οχτώ το απόγευμα, ένα αεροπλάνο της Lufthansa ταξιδεύει από το Βερολίνο προς το Μόναχο με 164 επιβάτες, υπό καθεστώς ομηρίας. Η διαταγή του τρομοκράτη προς τον πιλότο είναι να το ρίξει στο γήπεδο Allianz Arena του Μονάχου, κατά τη διάρκεια του αγώνα Γερμανίας – Αγγλίας, τον οποίο παρακολουθούν ζωντανά 70.000 φίλαθλοι. Η Γερμανική κυβέρνηση ενημερώνεται άμεσα και σηκώνει δύο μαχητικά αεροσκάφη για να παρακολουθούν την κατάσταση από απόσταση αναπνοής περιμένοντας οδηγίες. Όμως ο επισμηναγός Λαρς Κοχ παίρνει μόνος του την πρωτοβουλία να καταρρίψει το αεροσκάφος που βρισκόταν υπό ομηρία, σκοτώνοντας έτσι και τους 164 επιβάτες του.
Ποιός έδωσε το δικαίωμα σ’ έναν απλό εκπρόσωπο του γερμανικού κράτους να σκοτώσει τους λίγους για να σωθούν οι πολλοί; Διαθέτει το δικαστήριο τα κατάλληλα νομικά εργαλεία για να μπορέσει να κρίνει δίκαια τη συνειδητή του απόφαση να αυτενεργήσει κατ’ αυτό τον τρόπο; Ποιος αποφασίζει ότι το λεγόμενο «μη χείρον βέλτιστον» αποτελεί το μέτρο της ηθικής μας;
Αυτά κι άλλα πολλά ερωτήματα τίθονται κατά τη διάρκεια της παράστασης που έχει μετατραπεί σε ακροαματική διαδικασία με τους θεατές σε ρόλους ενόρκων ν’ αναλαμβάνουν το βάρος της απόφασης για την αθωότητα ή την ενοχή του κατηγορούμενου. Η ψηφοφορία τους κρίνει το αποτέλεσμα που κάθε φορά μπορεί να είναι διαφορετικό με το τέλος του έργου να προσαρμόζεται αναλόγως.
Η σκηνοθετική γραμμή του Γιώργου Οικονόμου υπηρέτησε τη ροή του κειμένου στήνοντας επί σκηνής ένα δικαστικό θρίλερ με κλιμακωτές εντάσεις και κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών, οι οποίοι σε όλη τη διάρκεια της παράστασης διχάζονταν ανάμεσα στην ορθολογιστική προσέγγιση των γεγονότων και τη συναισθηματική πλευρά των πραγμάτων. Ωστόσο, η άστοχη μουσική επένδυση και τα αμήχανα περάσματα της εισαγγελέως ανάμεσα στο κοινό στέρησαν πόντους από το συνολικό εγχείρημα.
Υποκριτικά, όλοι οι πρωταγωνιστές στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων υπηρετώντας ευλαβικά τη δικαστική διαδικασία και τις σκηνοθετικές τους οδηγίες. Ξεχωρίσαμε την χειμαρρώδη Βάσω Καβαλιεράτου στο ρόλο της υπεραναλυτικής και εριστικής εισαγγελέως και τον Βασίλη Παλαιολόγου στο ρόλο του αμερόληπτου και τυπικού προέδρου που ξέρει να κρατάει τις ισορροπίες. Η ορθολογιστική ερμηνεία του Γιάννη Στεφόπουλου στο ρόλο του συνήγορου υπεράσπισης κατάφερε να μας πείσει ενώ μας συγκίνησαν και οι συναισθηματικές πινελιές της Νάνσυς Μπούκλη ως μάρτυρα κατηγορίας.
Ο ρεαλισμός του έργου και τα ηθικά του διλήμματα οξύνουν την κριτική ικανότητα και την ενσυναίσθηση των θεατών με αποκορύφωμα την ψηφοφορία που τους δίνει την εξουσία αλλά και την «καυτή πατάτα» της τελικής απόφασης. Αυτό είναι και το δυνατό χαρτί της παράστασης που σίγουρα αξίζει να παρακολουθήσετε.
Καλή σας θέαση!
