Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Βράδυ Παρασκευής και το θεατρικό μας μονοπάτι μας οδήγησε στην Κυψέλη και το θέατρο Χώρα για να παρακολουθήσουμε την πρεμιέρα της παράστασης «Οι Γυναίκες του Παπαδιαμάντη» σε κείμενο και σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια με κεντρική πρωταγωνίστρια την εξαιρετική Νένα Μεντή.
Μετά την τεράστια επιτυχία της παράστασης «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου», η Νένα Μεντή συνεργάζεται και πάλι με τον Πέτρο Ζούλια στις «Γυναίκες του Παπαδιαμάντη», μια σκηνική σύνθεση βασισμένη στις ιστορίες και τις ηρωίδες 16 διηγημάτων του κορυφαίου μας λογοτέχνη, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Οι γυναίκες στον Παπαδιαμάντη, μοναχικές αλλά δυναμικές φιγούρες, παλεύουν με τη φύση, τη ζωή, το θάνατο, μάχονται με τη χαρά και τη λύπη. Μάνες, γυναίκες, κόρες ξενιτεμένων, ναυτικών ή χαμένων ανδρών που συμμαχούν για να κερδίσουν την επιβίωση, το παρόν και το μέλλον των παιδιών τους, αποτελούν το δραματουργικό καμβά αυτής της σκηνικής δημιουργίας με αρωγό το δημοτικό τραγούδι, την παράδοση και το θρησκευτικό πνεύμα του συγγραφέα. Στο τιμόνι καπετάνιος, για το θεατρικό ταξίδι στέκει η «γραία» γυναίκα που φτάνει να σκοτώσει για να χαρίσει ζωή και γίνεται δολοφόνος για να ακουμπήσει την αγιοσύνη και την αγνότητα του Θεού, θύτης και θύμα στη διαχρονική ανθρώπινη περιπέτεια. Έτσι, με προεξάρχουσα γυναίκα-ηρωίδα τη Φραγκογιαννού-Φόνισσα, που αποτελεί το βασικό πρόσωπο της παράστασης αλλά και της παπαδιαμαντικής δημιουργίας, στήνεται ένας χορός από κωμικά και δραματικά περιστατικά ζωής γυναικών στις αρχές του 20ου αιώνα, σε ένα απομονωμένο νησί της Ελλάδας.
Οι ηρωίδες του Παπαδιαμάντη είναι τόσο διαφορετικές μα και τόσο ίδιες ταυτόχρονα. Ο ηρωισμός, η αυταπάρνηση και η γενναιοδωρία τους τις κάνουν να ξεχωρίζουν. Είναι γυναίκες που αναμετριούνται σα θηρία σωστά καθημερινά με τη ζωή και το θάνατο και παρά τις απώλειές τους, δε σταματάνε να μάχονται για να επιβιώσουν. Αυτές τις γυναίκες δεν τις λυπάσαι όσα κι αν περνάνε. Τις σέβεσαι. Ακόμα και αν δεν συμφωνείς με τις πράξεις τους, τις κατανοείς και βρίσκεις πάντα μια λογική εξήγηση. Κι εκεί φαίνεται το μεγαλείο του σπουδαίου Σκιαθίτη συγγραφέα.
Όσο για το κείμενο και τη σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια έχω να πω πραγματικά μόνο τα καλύτερα. Το κείμενο ήταν ολοκληρωμένο, είχε συνοχή, αρχή και τέλος και δεν καταλάβαινες στιγμή πως αποτελεί σύνθεση πολλών διηγημάτων. Η σκηνοθεσία της παράστασης με κέρδισε απόλυτα και αυτό είναι κάτι που σπάνια συμβαίνει. Ο Πέτρος Ζούλιας εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο κάθε εκατοστό της σκηνής του θεάτρου Χώρα προβάλλοντας περίτεχνα τις ηρωίδες του. Με την έμπειρη σκηνοθετική του ματιά κατόρθωσε να στήσει μια παράσταση με έμπνευση,φαντασία, δημιουργία προβάλλοντας τόσο το φως όσο και το σκοτάδι που κρύβουν μέσα τους οι ηρωίδες του. Πραγματικά, ο σκηνοθέτης βρίσκεται δημιουργικά σε μια από τις καλύτερές του επαγγελματικές στιγμές.
Στο έργο συμμετέχουν η Νένα Μεντή, η Έρση Μαλικένζου, η Χριστιάννα Ματζουράνη, η Ευγενία Δημητροπούλου, η Μαριάννα Τουντασάκη και η Έφη Σακελλαρίου. Οι ερμηνείες των ηθοποιών με κέρδισαν στο σύνολό τους. Το παίξιμό τους ήταν απλό και λιτό, αποδίδοντας απόλυτα ωστόσο τις στιγμές κορύφωσης της ιστορίας τους. Μάλιστα, οι περισσότερες από αυτές καλούνταν να ερμηνεύσουν επί σκηνής περισσότερες από μία ηρωίδες και παρόλα αυτά, κατάφεραν να δώσουν σε όλες υπόσταση, χαρακτήρα και να τις ντύσουν με το ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα του Παπαδιαμάντη.
Δεν θα μπορούσα φυσικά να μην σταθώ ιδιαίτερα στις ερμηνείες της Νένας Μεντή και της Έρσης Μαλικένζου. Η Νένα Μεντή πρωταγωνιστεί στην παράσταση ερμηνεύοντας τη Φόνισσα Φραγκογιαννού. Βλέπαμε στη σκηνή μια γυναίκα που με πρόσχημα το θέλημα του Θεού αποφάσισε να χαρίσει ζωή, σκοτώνοντας μικρά κορίτσια. Την παρακολουθούσαμε να δολοφονεί παιδιά που από μόνη της είναι μια εντελώς αποτρόπαια πράξη κι όμως εκείνη κατόρθωσε να μας κάνει να την πονέσουμε και να κατανοήσουμε τον τρόπο σκέψης της. Πραγματικά, δεν θα μπορούσα να σκεφτώ ιδανικότερη επιλογή ηθοποιού για το συγκεκριμένο ρόλο.
Για την Έρση Μαλικένζου, τα λόγια είναι περιττά. Είναι γνωστό πως η ηθοποιός διαθέτει τεράστια εμπειρία και σπουδαία υποκριτική δεινότητα, ικανή να την κάνει να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε όποιον ρόλο και αν της ζητηθεί. Για άλλη μια φορά κατάφερε να μας συγκινήσει και να μας κερδίσει με το παίξιμό της. Τα θερμά μας συγχαρητήρια!
Εξαιρετικό τόσο το αφαιρετικό σκηνικό όσο και τα πλήρως εναρμονισμένα με την εποχή κοστούμια που επιμελήθηκε η Αναστασία Αρσένη. Οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη έδωσαν με τη σειρά τους στην παράσταση τη δραματικότητα που της αναλογούσε ενώ η μουσική επιμέλεια του Παναγιώτη Αυγερινού ταξίδεψαν το θεατή στην εποχή της ιστορίας μας αλλά και στα χρηστά ήθη που τόσο αρεσκόταν να προβάλλει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στα κείμενά του.
Οι «Γυναίκες του Παπαδιαμάντη» είναι απλά μια εξαιρετική γεμάτη παράσταση, δουλεμένη με αγάπη και αφοσίωση από όλους τους συντελεστές. Είναι μια δουλειά που επιθυμούσαν όλοι να την κάνουν και ήταν η κατάλληλη χρονική στιγμή για να ανέβει. Ο κόσμος την αγκάλιασε θερμά από το ίδιο κιόλας βράδυ της πρεμιέρας που δεν σταμάτησε να χειροκροτά τις ηθοποιούς στο κλείσιμο της αυλαίας για πάνω από δέκα λεπτά. Είναι μια παράσταση που απευθύνεται σε όλους και πραγματικά δεν πρέπει να την χάσετε.
Καλή σας θέαση!
Πληροφορίες για τη παράσταση : ΕΔΩ
