Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Ποιος είναι έτοιμος να αναμετρηθεί στο παιχνίδι του έρωτα και να βγει νικητής; Είναι άντρας; Είναι γυναίκα; Ή μήπως δεν έχει κανείς τα απαραίτητα όπλα όταν βρεθεί στη δίνη του; Αυτά και άλλα τόσα συλλογιστήκαμε παρακολουθώντας το βράδυ της Τρίτης την παράσταση «Ανατόλ ή η μάχη των φύλων» σε σκηνοθεσία Γιάννη Βούρου στο θέατρο Αλκμήνη.
Το αριστουργηματικό έργο του Άρθουρ Σνίτσλερ γράφτηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 20ου, όπου και παίχτηκε με τεράστια επιτυχία στη Βιέννη και στο Βερολίνο. Στο «Ανατόλ» γράφει και περιγράφει τον έρωτα σε όλες τις όψεις, τις απάτες, τις αυταπάτες, τα τεχνάσματα και τις παγίδες του, το πάθος και τη σκληρότητά του. Ο κεντρικός ήρωας, ο Ανατόλ, έχει καταβολές από τον Δον Ζουάν και τον Καζανόβα, όμως είναι πολύ πιο κοντά στον καθημερινό άντρα, ο οποίος ζει εφήμερους έρωτες. Ο ίδιος ο Σνίτσλερ ενσαρκώνεται από τον φίλο του Ανατόλ, τον ώριμο θυμόσοφο Μαξ, που σχολιάζει και προωθεί τα δρώμενα, παραστέκεται και παρηγορεί τους «δράστες». Οι εφτά γυναίκες που αποτελούν τα «ερωτικά αντικείμενα» του Ανατόλ, έρχονται από κάθε τάξη, επάγγελμα, ψυχικό και πνευματικό περίγυρο. Αλληλοσπαράζονται παίζοντας τον θύτη και το θύμα. Κι όλα αυτά σ’ ένα παιχνίδι με πολύ έρωτα, πάθος, εύθυμη διάθεση και χαρακτήρες αληθινούς.
Η εξαιρετική μετάφραση του έργου ανήκει στον αείμνηστο Μάριο Πλωρίτη ενώ τη μετάφραση του επιλόγου – μέρος του οποίου θα παιχτεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα έχει επιμεληθεί ο Γιάννης Καλλιφατίδης.
Το κείμενο περιλαμβάνει επτά παραλλαγές με θέμα τον έρωτα: αισθηματικές, ειρωνικές, μελοδραματικές, σαρκαστικές, ρεαλιστικές και φαρσικές που στόχο έχουν να κάνουν το θεατή να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα πάνω στο διαχρονικό αυτό στοιχείο αλλά και να ταυτιστεί με τους ήρωες ανακαλύπτοντας δικές του πτυχές μέσα σε αυτούς.
Πρόκειται για ένα έργο με πολλαπλές αναγνώσεις και η προσπάθεια να τις ανακαλύψει κανείς αποκτά τεράστιο ενδιαφέρον. Μοιάζει με μια ιδιαίτερη τελετουργία, στην οποία θύτης και θύμα εναλλάσσουν ρόλους και συχνά γίνονται ένα με αποτέλεσμα να μην μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ξεκάθαρα αν οι ήρωες αναμετριούνται μεταξύ τους ή με τον ίδιο τους τον εαυτό και τους δαίμονες που κουβαλάνε. Εκεί, κρύβεται πραγματικά και όλη η μαγεία του κειμένου.
Στο σκηνοθετικό τιμόνι της παράστασης βρίσκεται ο ευφυής Γιάννης Βούρος που πάντα κατορθώνει και μας κερδίζει με την ιδιαίτερη ματιά που αντιλαμβάνεται το χώρο της υποκριτικής είτε βρίσκεται πάνω στη σκηνή είτε κάτω από αυτήν. Ο «Ανατόλ» του είχε μια ατμόσφαιρα μυστηρίου με απαλούς φωτισμούς (επιμέλεια από τον Γιώργο Φρέντζο) και ταξιδιάρικες μελωδίες (μουσική επιμέλεια από τον Γιώργο Τσιρίκο). Μας θύμισε έντονα φιλμ νουάρ, κάτι που μας άρεσε πολύ, δεδομένου ότι δεν το βλέπουμε συχνά στο θέατρο και σε αυτό το έργο ταίριαζε απόλυτα η συγκεκριμένη αισθητική. Οι επτά ερωτικές του ενότητες ήταν τόσο ξεχωριστές που θα μπορούσαν να σταθούν και ως ανεξάρτητα μονόπρακτα αλλά παράλληλα και τόσο αλληλένδετες που αν έλειπε έστω και μία από αυτές δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί ομαλά το πολύπλοκο παζλ του έρωτα.
Τον εμβληματικό ρόλο του Ανατόλ ενσαρκώνει επί σκηνής με μεγάλη επιτυχία ο Λευτέρης Βασιλάκης. Πρόκειται για έναν πολλά υποσχόμενο ηθοποιό που προσέγγισε το ρόλο του προσδίδοντάς του την απαιτούμενη αίγλη αλλά και μια σαγηνευτική γοητεία που έτσι κι αλλιώς διαθέτει έμφυτη. Έντυσε τον σύγχρονο Δον Ζουάν του με ανασφάλεια, αναποφασιστικότητα, κάνοντάς τον συχνά έρμαιο της τύχης και των επιθυμιών των γυναικών που επιλέγει να βρίσκονται κοντά του. Οι εφήμερες σχέσεις είναι αυτές που τον χαρακτηρίζουν, του δίνουν ζωή και δύναμη να προχωρήσει αμέσως στην επόμενη θέλοντας να γευτεί τη ζωή μέχρι το μεδούλι της. Το παιχνίδι του Ανατόλ με τον έρωτα είναι χαμένο από την αρχή καθώς παρά το φαινομενικό δυναμισμό και την πίστη στον εαυτό του, η συναισθηματική ανωριμότητα και η ανικανοποίητη φύση του είναι αυτά που πρωταγωνιστούν σε κάθε του βήμα. Ο Λευτέρης Βασιλάκης έδωσε υπόσταση στον Ανατόλ του και η ερμηνεία του είχε βάθος και ουσία χωρίς περιττές υπερβολές.
Στους επτά διαφορετικούς ρόλους των γυναικών απολαύσαμε τη Τζούλη Σούμα που ήταν πραγματικά η αποκάλυψη της βραδιάς. Έχουμε παρακολουθήσει και στο παρελθόν την ηθοποιό σε παραστάσεις και μας άρεσε αλλά στη συγκεκριμένη μας ενθουσίασε δίνοντας ένα υποκριτικό ρεσιτάλ. Μέσα σε δευτερόλεπτα, η Τζούλη μεταμορφώνεται από ρομαντική κοπέλα σε μοιραία γυναίκα, σε ένα πονηρό θηλυκό που ξέρει τι θέλει και το διεκδικεί με κάθε τρόπο από τον Ανατόλ. Ήταν εντυπωσιακό το πώς η ηθοποιός έδωσε υπόσταση και ξεχωριστό χαρακτήρα και στις επτά ηρωίδες της ζωντανεύοντάς τες μπροστά στα μάτια των θεατών που την κοιτούσαν μαγεμένοι από το ταλέντο και την ομορφιά της ψυχής της. Της αξίζουν πολλά συγχαρητήρια!
Το ρόλο του θυμόσοφου Μαξ υποδύεται στην παράσταση ο έμπειρος Πέρης Μιχαηλίδης. Πρόκειται για ένα ρόλο κλειδί που ο συγγραφέας έγραψε για τον ίδιο του τον εαυτό. Ο Μαξ κινεί τα νήματα της ιστορίας καθοδηγώντας την πλοκή, δίνοντας πολύτιμες συμβουλές στον Ανατόλ και επεμβαίνοντας σε κομβικά σημεία του έργου. Με αυτό τον τρόπο συμμετέχει κι εκείνος στο παιχνίδι του έρωτα αν και φαινομενικά έχει αποσυρθεί εδώ και καιρό. Ο ρόλος του Μαξ έχει εμφανή κωμικά και κυνικά στοιχεία, κάτι που ο συγκεκριμένος ηθοποιός χειρίζεται άψογα κατορθώνοντας από την πρώτη στιγμή να γίνει αρεστός στο θεατρικό κοινό και να κερδίσει το ενδιαφέρον με τα λεγόμενά του. Η συμβολή του στο χρωματισμό και την εξέλιξη της παράστασης ήταν καθοριστική αφού με τις φιλοσοφίες του πρόσφερε τροφή για σκέψη στο θεατή ενώ με την επιβλητική του παρουσία έδωσε αυτό το κάτι παραπάνω που χρειαζόταν η παράσταση.
Αξίζει να αναφέρουμε το Δημήτρη Ντάσιο που είναι υπεύθυνος για τα υπέροχα κοστούμια της παράστασης αλλά και την Φρόσω Κορρού, η οποία επιμελήθηκε την κίνηση των ηθοποιών και αρκετές φορές μας ταξίδεψε στα πιο ονειρεμένα μέρη της φαντασίας μας.
Εσείς στο παιχνίδι του έρωτα επιλέγετε να έχετε το ρόλο του θύτη ή του θύματος; Μια επίσκεψη στο θέατρο Αλκμήνη θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε. Ή μπορεί και όχι.. Ο έρωτας είναι απρόβλεπτος και αυτό είναι που τον κάνει συναρπαστικό. Όπως και να έχει, θα περάσετε ένα υπέροχο βράδυ παρακολουθώντας την παράσταση «Ανατόλ ή η μάχη των φύλων». Σας την προτείνω!
Καλή σας θέαση!
