Από τη Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Πού μπορούν να μας οδηγήσουν οι τύψεις όταν κάνουμε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε ακολουθώντας τα ένστικτά μας; Πόσο επικίνδυνα μπορούν να γίνουν τα σκοτάδια του μυαλού και της ψυχής μας; Αυτά και άλλα πολλά ανακαλύψαμε το απόγευμα της Κυριακής στο θέατρο Ροές παρακολουθώντας την παράσταση «Τερέζ Ρακέν» σε σκηνοθεσία και διασκευή της Λίλλυς Μελεμέ με τη ξεχωριστή Μαρία Κίτσου στον ομώνυμο ρόλο.
Η «Τερέζ Ρακέν» είναι ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του Εμίλ Ζολά, δημοσιεύτηκε το 1867 και άλλαξε την πορεία της λογοτεχνίας. Μάλιστα, το κοινό των Παρισίων θεώρησε το έργο πορνογραφικό για την ασυμβίβαστη απεικόνιση του γυναικείου ερωτισμού. Ο συγγραφέας μελέτησε την τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης και ανέλυσε στο κείμενό του όλες τις ψυχολογικές εκφάνσεις του ανθρώπου που παρασύρεται στις πιο ακραίες και βίαιες συμπεριφορές.
Η ιστορία μας ταξιδεύει στη Γαλλία του 19ου αιώνα όπου ανάμεσα σε τοίχους που στάζουν απ’ την υγρασία, εγκλωβισμένη σε μια ασφυκτική καθημερινότητα, η Τερέζ μεγαλώνει με τον ασθενικό Καμίγ, σύζυγο και ξάδερφό της αλλά και την υπερπροστατευτική θεία της, κυρία Ρακέν. Ο χρόνος κυλά και εκείνη βυθίζεται σε μία ανυπόφορη στασιμότητα μέσα στον παγερό “οικογενειακό τάφο”, που είναι αναγκασμένη να ζει. Η απρόσμενη γνωριμία της με τον Λοράν, παιδικό φίλο του συζύγου της, ξυπνάει ακαριαία το πάθος μέσα στην σκοτεινή άβυσσο των ματιών της. Παραδίδεται στην αιματώδη ιδιοσυγκρασία του στιβαρού άντρα και η ακόρεστη λαχτάρα της για ζωή γίνεται παραφορά. Η παρουσία του κυριεύει τους νευρώνες της, λυγίζοντας και υπερνικώντας κάθε δισταγμό προς την απαγορευμένη έλξη του. Τα ζωώδη ένστικτα απελευθερώνονται. Γεννούν ένα εφιαλτικό παιχνίδι απόλυτης ηδονής και οδύνης. Ο εραστής προσφέρει το αίμα του και η ερωμένη τα νεύρα της. Οι δυο τους προκαλούν την πιο επικίνδυνη χημική ένωση που ρυθμίζει τον μηχανισμό της ύπαρξής τους. Τα όνειρα γίνονται μια εφιαλτική πραγματικότητα, η ίδια τους η κόλαση.
Τόσο τη θεατρική διασκευή του έργου όσο και τη σκηνοθεσία υπογράφει η ευφυής Λίλλυ Μελεμέ που επέλεξε να φτιάξει μια παράσταση με πολύ λεπτές ισορροπίες ανάμεσα σε μεγάλες δόσεις αφήγησης και δράσης. Αν και πρόκειται για ένα έργο εποχής, η σκηνοθέτις έδωσε κατευθύνσεις σύγχρονης υποκριτικής στην εξαιρετική θεατρική της ομάδα με αποτέλεσμα ο θεατής να ταυτίζεται ευκολότερα με το δράμα των ηρώων καθιστώντας παράλληλα το έργο διαχρονικό.
Η Λίλλυ Μελεμέ χρησιμοποίησε την τεχνική του ντόμινο, τόσο στα σκηνικά όσο και στη δομή του ψυχισμού των ηρώων της φωτίζοντας περίτεχνα τα σκοτάδια της ψυχής τους και την ολική υποταγή στα ζωώδη τους ένστικτα στήνοντας έτσι μια ατμόσφαιρα ψυχολογικού θρίλερ για γερά νεύρα. Με τους ιδιαίτερα έξυπνους συμβολισμούς της, επέβαλλε στα μάτια των θεατών την ισχυρή παρουσία των χαρακτήρων καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης ενισχύοντας το ψυχικό τέλμα των πρωταγωνιστών που οδηγούνται αναπόφευκτα σε μια καθημερινή κόλαση.
Μεγάλο μέρος της επιτυχίας της συγκεκριμένης παράστασης οφείλεται στη λαμπρή διανομή και τις δυνατές ερμηνείες όλων των ηθοποιών. Ξεχωρίζει η Μαρία Κίτσου στον ομώνυμο ρόλο της Τερέζ Ρακέν. Η συγκεκριμένη ηθοποιός έχει συνεργαστεί και στο παρελθόν (2016) με τη Λίλλυ Μελεμέ στην παράσταση «Δεσποινίς Τζούλια» στο Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου και φέτος βλέπουμε πως η επιτυχημένη συνεργασία των δύο γυναικών συνεχίζεται. Το ιδιαίτερο ταλέντο της ηθοποιού, τα πλούσια εκφραστικά της μέσα και η εκρηκτική της παρουσία έκαναν τη Μαρία Κίτσου την ιδανική επιλογή για την ενσάρκωση της παράφορης ηρωίδας του Γάλλου συγγραφέα. Η ικανότητα της ηθοποιού να μεταμορφώνεται μέσα σε δευτερόλεπτα από την άβουλη και μελαγχολική σύζυγο του Καμίγ στη φλογερή ερωμένη του Λοράν ήταν απλά μοναδική. Της αξίζουν συγχαρητήρια!
Δίπλα στην πρωταγωνίστρια, απολαύσαμε τον βραβευμένο με βραβείο Χορν, Κώστα Βασαρδάνη σε μια δυνατή ερμηνεία στο ρόλο του ασθενικού Καμίγ. Ο χαρισματικός ηθοποιός έκανε αισθητή την παρουσία του στη σκηνή περισσότερο ως φάντασμα κερδίζοντας δικαίως τις καλύτερες εντυπώσεις των θεατών. Τον απαιτητικό ρόλο του καρδιοκατακτητή Λοράν ερμήνευσε ο πολλά υποσχόμενος Θανάσης Πατριαρχέας, τον οποίο έχουμε παρακολουθήσει και στο παρελθόν στο θέατρο και με χαρά διαπιστώσαμε την εμφανή του εξέλιξη. Τέλος, στο ρόλο της κυρίας Ρακέν είδαμε την έμπειρη Σοφία Σεϊρλή που μας χάρισε μια μετρημένη ερμηνεία με αρκετές κορυφώσεις που χειρίστηκε άψογα επί σκηνής.
Το επιτυχημένο παζλ της παράστασης συμπληρώνουν τα κοστούμια εποχής αλλά και τα σκηνικά του Κωνσταντίνου Ζαμάνη που δικαίως θυμίζουν κάγκελα φυλακής παραπέμποντας στον εγκλεισμό της ηρωίδας σε μια ζωή που δεν θέλησε ποτέ. Επιπλέον, βρήκαμε ιδιαίτερα ευρηματικές τις ατελείωτες χρήσεις των έξι τραπεζιών επί σκηνής. Στο πνεύμα της παράστασης και οι προσεγμένοι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα που υπηρέτησαν την απαιτούμενη ατμόσφαιρα του κειμένου ενώ δυνατές στιγμές του έργου αποτυπώθηκαν με την πολύτιμη βοήθεια της Μόνικας Κολοκοτρώνη που επιμελήθηκε την κινησιολογία των ηθοποιών.
Στο σύνολό της, η «Τερέζ Ρακέν» είναι ένα σκοτεινό έργο του Ζολά, ένα διαρκές ψυχογράφημα των ηρώων που παλεύουν με τους δαίμονες και τα θηρία που κρύβουν μέσα τους και φέτος ευτυχεί στα χέρια της Μελεμέ που επέλεξε μια εξαιρετική διανομή που απογειώνει το συνολικό αποτέλεσμα. Η συγκεκριμένη παράσταση είναι μια δυνατή επιλογή για την πολιτιστική σας ατζέντα.
Καλή σας θέαση!
