Η Λιλή Γάτη γεννήθηκε στην Αθήνα και έζησε ως τα πρωτοσχολικά της χρόνια στην πατρίδα της καρδιάς της, σ’ ένα μικρό χωριό της Φωκίδας, τα Καστέλλια. Γράφει για να βλέπει παιδικά μάτια να ταξιδεύουν σε παράξενα, μαγικά μέρη, με μικρές εξαιρέσεις τις στιγμές που γράφει για να ταξιδέψει εκείνη στον κόσμο των «μεγάλων».
Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών από την οποία τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο στον πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό της, για τη νουβέλα «Εξ αίματος» και με το Δεύτερο Βραβείο, για το παραμύθι «Η βελόνα». Έχει διακριθεί με το Ειδικό Βραβείο «Γιώργης Χαλατσάς», στον πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό «Στέλιος Ξεφλούδας», με το διήγημα «Αθανασία».
Διδάσκει δημιουργική γραφή σε παιδιά κι αυτά τη διδάσκουν φαντασία. Κι αυτός ο υπέροχος συνδυασμός γεννάει και βιβλία όπως το «Παίζουμε παραμύθια;», Εκδόσεις Εντύποις (2016).
Επιμελείται και διορθώνει κείμενα και βιβλία. Είναι μέλος της συγγραφικής-δημιουργικής ομάδας «Σακαράκα». Κυκλοφορούν τα βιβλία της: «Με λένε Δώδεκα», Εκδόσεις Εντύποις ( 2016), «Καληνύχτα αστεράκι», Εκδόσεις Εντύποις (2015), «Σαν παραμύθι», Εκδόσεις Εντύποις (2014), και «Εξ αίματος», Εκδόσεις Σαΐτα (2014). Από την ομάδα «Σακαράκα» κυκλοφορεί το παιδικό βιβλίο «Δέκα σκιάχτρα σ’ ένα βιβλίο», Εκδόσεις Εντύποις (2016). Συμμετέχει στις συλλογές: «Μικρές Ιστορίες για Μεγάλους», Εκδόσεις Εντύποις (2016), «Έγκλημα στο χωριό», Εκδόσεις OPENBOOK (2013), «Γεια σου φίλε», Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή (2011).
Η Λιλή Γάτη μιλάει στο Radio Alchemy για τους χαρακτήρες που αυτονομούνται αλλά και την ανάγκη της να βλέπει παιδικά μάτια να ταξιδεύουν σε παράξενους, ίσως και μαγικούς τόπους.
Πως ξεκίνησε η συγγραφική σου διαδρομή και τι σε ενέπνευσε;
Γράφω από τόσο μικρή που πραγματικά δεν ξέρω να σου πω από πότε. Κι όταν πια ένιωσα πως στο συρτάρι ασφυκτιούσαν οι λέξεις μου, αποφάσισα να δοκιμάσω να τις αφήσω ελεύθερες. Κι έτσι, το 2009 έλαβα μέρος στον λογοτεχνικό διαγωνισμό της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, που πήρα το πρώτο βραβείο νουβέλας. Και λίγο αργότερα οι σκέψεις μου έγιναν βιβλίο και ξεκίνησαν να ταξιδεύουν…
Λιλή, πόσα βιβλία έχεις γράψει μέχρι σήμερα;
Δεν θα σου πω πόσα έχω γράψει, θα σου πω πόσα έχουν εκδοθεί.
Κυκλοφορούν τα προσωπικά μου: «Με λένε Δώδεκα», Εκδόσεις Εντύποις ( 2016), «Καληνύχτα αστεράκι», Εκδόσεις Εντύποις (2015), «Σαν παραμύθι», Εκδόσεις Εντύποις (2014), και «Εξ αίματος», Εκδόσεις Σαΐτα (2014).
Έχω καθοδηγήσει τα παιδιά του τμήματος δημιουργικής γραφής του 23ου Δημοτικού Σχολείου Νίκαιας στη συγγραφή και έχω επιμεληθεί τα παραμύθια τους και το βιβλίο «Παίζουμε παραμύθια;», Εκδόσεις Εντύποις (2016).
Από την ομάδα «Σακαράκα» κυκλοφορεί το παιδικό βιβλίο «Δέκα σκιάχτρα σ’ ένα βιβλίο», Εκδόσεις Εντύποις (2016).
Συμμετέχω στις συλλογές: «Μικρές Ιστορίες για Μεγάλους», Εκδόσεις Εντύποις (2016), «Έγκλημα στο χωριό», Εκδόσεις OPENBOOK (2013), «Γεια σου φίλε», Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή (2011).
Και πλέον πολλά βιβλία που κυκλοφορούν έχουν τη σφραγίδα μου είτε σαν επιμελήτριας είτε σαν διορθώτριας, όπως το σπουδαίο βιβλίο «39 +1 άγνωστα ποιήματα του Βάρναλη», με την επιμέλεια-έρευνα του Ηρακλή Κακαβάνη, από τις εκδόσεις Εντύποις, στο οποίο έχω κάνει την επιμέλεια και τις διορθώσεις των κειμένων.
Πως αντιμετωπίζουν οι δικοί σου άνθρωποι το γεγονός ότι ασχολείσαι με την συγγραφή; Σέβονται τον δημιουργικό σου χρόνο;
Όχι μόνο σέβονται τον δημιουργικό μου χρόνο, αλλά είναι και το πρώτο μου αναγνωστικό κοινό, οι πρώτοι διορθωτές και οι πρώτοι κριτές. Χωρίς την οικογένεια και τον σύντροφό μου η διαδικασία του γραψίματος ίσως να μην ήταν τόσο γλυκιά…
Ποια δικά σου «κομμάτια» περιλαμβάνει το «Δώδεκα»;
Όλα μου τα κείμενα έχουν κομμάτια του εαυτού μου. Αλλά κυρίως όλα μου τα κείμενα αποτυπώνουν τον τρόπο που βλέπω τον κόσμο. Ακόμα κι όταν οι ήρωες ‘’αυτονομούνται’’, σιωπηλά καθοδηγούνται από την δική μου οπτική γωνία. Ο Δώδεκα αγαπάει την περιπέτεια, τα ταξίδια, φοβάται, διεκδικεί, σέβεται την διαφορετικότητα, είναι αλτρουιστής, έχει όπλο την αλληλεγγύη, έχει πολύ ψηλά τη φιλία, αμφισβητεί και δεν συμβιβάζεται. Κάπου εκεί θα βρεις κι εμένα…
Πολλές φορές οι εν δυνάμει συγγραφείς λένε ότι δεν έχουν χρόνο για να γράψουν. Εσύ πως έχεις εντάξει στην καθημερινότητά σου την συγγραφική διαδικασία;
Το να σημειώνεις σκέψεις και να γράφεις κείμενα, για πολύ κόσμο και για εμένα, είναι ανάγκη. Αυτή η ανάγκη όμως για να πάρει το σχήμα που απαιτεί ένα λογοτεχνικό κείμενο, απαιτεί κόπο, διάβασμα, σβήσιμο και προσήλωση. Όπως και το κάθε τι στη ζωή απαιτεί να του δοθείς. Για εμένα, λοιπόν, είναι τρόπος ζωής. Πάντως, αν κάποιος θέλει να ξεκινήσει από κάπου για να βρει χρόνο, ας χαρίσει την τηλεόρασή του.
Γιατί ασχολείσαι με την συγγραφή παιδικών βιβλίων; Τι σου προσφέρει;
Έχω την ανάγκη να βλέπω παιδικά μάτια να ταξιδεύουν σε παράξενους, ίσως και μαγικούς τόπους. Η επαφή με τα παιδιά είναι αστείρευτη πηγή ζωής. Κι απ’ την άλλη, θεωρώ πως η παιδική λογοτεχνία είναι ένα είδος που απαιτεί σεβασμό, ευθύνη και πολύ σκληρή δουλειά. Και τελικά το μέλλον αυτού του κόσμου είναι τα παιδιά. Και θέλω τόσο πολύ να ζήσουν σε μια κοινωνία στο μπόι των ονείρων τους, που θεωρώ χρέος να τους προτείνω το μονοπάτι.
Πως είναι σαν αναγνωστικό κοινό τα παιδιά και πως υποδέχονται την κάθε μια από τις δράσεις που πραγματοποιείς σε σχολεία;
Τα παιδιά είναι υπέροχοι αναγνώστες και πολύ σκληροί κριτές, αφού είναι αυθόρμητα και ειλικρινή. Και θέλουν αλήθειες. Δεν ξεγελιούνται με πομφόλυγες και φληναφήματα. Ίσως με αυτά, πρόσκαιρα να καταφέρεις να τους τραβήξεις την προσοχή αλλά στο τέλος θα σε αποδομήσουν. Όσο για τη δική μου παρουσία, η κάθε φορά μου επιφυλάσσει τόσες εκπλήξεις που εύχομαι να μη σταματήσω ποτέ να βλέπω τη ζωή μέσ’ απ’ τα μάτια τους. Άλλωστε με διδάσκουν φαντασία.
Σου αρέσει να αποτυπώνεις την πραγματικότητα ή προτιμάς τους φανταστικούς κόσμους;
Αγαπώ τον ανθρωπομορφισμό. Και είτε φτιάχνω παραμύθι, είτε παραμυθένια ιστορία, είτε γράφω για ενήλικες θα τον συναντήσεις πολύ συχνά. Από εκεί και πέρα, το κάθε κείμενο είναι ξεχωριστό και έχει τις δικές του ανάγκες.
Πως εναλλάσσονται τα συναισθήματα του συγγραφέα κατά την διαδικασία της συγγραφικής δημιουργίας ενός βιβλίου;
Εναλλάσσονται όπως και των ηρώων του. Ίσως και λίγο παραπάνω. Κατά τη διαδικασία της συγγραφής του ‘’Με λένε Δώδεκα’’, ένιωσα να φτερουγίζει η καρδιά μου από λαχτάρα, να τρέμουν τα πόδια μου μετά τη σκανταλιά, να κουράζομαι απ’ τις τιμωρίες , να φοβάμαι τον πόλεμο, να διψάω, να χαμογελάω… Κι από λέξη σε λέξη, από σελίδα σε σελίδα κι από ήρωα σε ήρωα , ένα καινούργιο συναίσθημα δικό τους, που γινόταν δικό μου κι ερχόταν να προστεθεί στα συναισθήματα που γεννιούνται έξω από το βιβλίο. Όπως αυτό της ανείπωτης χαράς που ξεκίνησες ή που τελείωσες το γράψιμο ή της απέραντης λύπης που διέγραψες ένα ολόκληρο κεφάλαιο.
Πόσο «βαραίνουν» τα βραβεία έναν συγγραφέα;
Είναι πολύ όμορφο και συγκινητικό να διακρίνεται το έργο σου από καταξιωμένους ανθρώπους του χώρου, αλλά είναι ταυτόχρονα πολύ σημαντικό να αγκαλιάζεται από τους αναγνώστες. Τα πιο γλυκά βραβεία τα έχω πάρει μέσα από τις αγκαλιές των παιδιών.
Τι νέο ετοιμάζεις αυτή την περίοδο;
Είμαστε στη διαδικασία της εικονογράφησης για το καινούργιο παιδικό βιβλίο που ετοιμάζουμε με την δημιουργική-συγγραφική ομάδα ΣΑΚΑΡΑΚΑ, με τίτλο ‘’Δέκα μαύρες γάτες σ’ ένα βιβλίο’’ και γράφω ένα θεατρικό έργο με τίτλο ‘’Οδός δύο’’, που ευελπιστώ να το δούμε να ανεβαίνει στη σκηνή την επόμενη θεατρική σεζόν.
Ποιος συγγραφέας ή βιβλίο σε εμπνέει ή αποτέλεσε τον μέντορα στην δική σου ενασχόληση με την συγγραφή;
Όταν ήμουν πολύ μικρή διάβασα τον ‘’Εε απ’ τ’ άστρα’’ του Μάνου Κοντολέων. Κι αποφάσισα ότι ήθελα κι εγώ να ξέρω τι γράφουν όλα τα βιβλία του κόσμου. Έτσι ξεκίνησα να διαβάζω. Κι όσο πιο πολύ διάβαζα τόσο πιο πολύ μου γεννιόταν η επιθυμία να γράψω…
Ποιο λογοτεχνικό είδος απολαμβάνεις να διαβάζεις;
Την ποίηση. Όχι όμως αυτή που βάζουν αλάτι στις λέξεις για να νοστιμίσουν…
Τι συμβουλή θα έδινες στους ανθρώπους που θέλουν να γράψουν αλλά δεν το τολμούν;
Να μην περιμένουν την έμπνευση να τους χτυπήσει την πόρτα. Να βρουν το πρώτο σύννεφο που περνάει από μπροστά τους, ν’ ανέβουν κι όπου τους βγάλει…
Πιστεύεις στο μέλλον της λογοτεχνίας;
Έχω στη τάξη μου πενήντα λιλιπούτιους συγγραφείς, που μόλις έβγαλαν το καινούργιο τους βιβλίο (έχουν άλλα δύο). Φυσικά και πιστεύω!
Λίγα λόγια για τα βιβλία της
Με λένε Δώδεκα
Ο Δώδεκα είναι ένα μικρό μυρμήγκι με μεγάλα όνειρα που η φωλιά του είναι πολύ περιορισμένη για να τα χωρέσει. Θέλει να είναι ξεχωριστός κι όχι ένας ακόμα αριθμός ανάμεσα στους χιλιάδες αριθμούς της παγκόσμιας μυρμηγκικής ιστορίας. Έτσι, ονειρεύεται να γίνει κατακτητής Λεγεωνάριος, για να κροταλίζει τις δαγκάνες του, και ταυτόχρονα κάνει ό,τι μπορεί για να γλιτώνει τις τιμωρίες, που όλοι του προσφέρουν απλόχερα. Τι θα γίνει, όμως, όταν αρχίσουν τα πραγματικά κροταλίσματα απ’ τις δαγκάνες να πλησιάζουν; Θ’ αντέξουν οι κεραίες του τη φρίκη του πολέμου;
Σαν παραμύθι
Στη ζωή της Ζωής συμβαίνει κάτι μαγικό. Μέσα σε μια πολύ μικρή γωνιά της ψυχούλας της υπάρχει μια παράξενη χώρα που ζουν κάθε άλλο παρά αρμονικά, πολλά μικροσκοπικά πλάσματα που κάποιοι τα λένε συναισθήματα. Μπορείς να δεις την Κακία να ξεμαλλιάζει την Καλοσύνη, το Θάρρος να σώζει τον Φόβο από βέβαιο πνιγμό και τον Εγωισμό να συνωμοτεί με τη Ζήλια. Όμως κάθε φορά που συμβαίνουν όλα αυτά, ο κατακκόκινος ήλιος σταματάει να χαμογελά και το χλωμό μισοφέγγαρο που έχει ένα δάκρυ κοιμισμένο στην άκρη του, με τον τρόπο του αναστατώνει όλη τη χώρα. Θα καταφέρει η Ζωή να ταξιδέψει σ’ αυτό το παράξενο μέρος; Κι αν βρεθεί εκεί, θα μπορέσει να βάλει τάξη σε αυτή την κατάσταση που αναστατώνει και τη δική της ζωή;
Εκδόσεις Εντύποις
Καληνύχτα αστεράκι
Παραμυθένια ιστορία για καληνύχτα…
Υπάρχει ένα αστεράκι, ανάμεσα σ’ όλα τ’ αστεράκια τ’ ουρανού, το πιο μικρούλι απ’ όλα, που δεν του φτάνει μονάχα ένα φιλί για να κοιμηθεί…
Δέκα σκιάχτρα σ’ ένα βιβλίο
(ομάδα Σακαράκα)
Χωράνε δέκα σκιάχτρα σ’ ένα βιβλίο;
Μπορεί ένα δέντρο που έμοιαζε με σκιάχτρο, να χωρέσει σ’ ένα βιβλίο μ’ ένα σκιάχτρο που ήθελε να γίνει σεφ; Κι αν γίνεται, πώς μπορεί δίπλα τους να στριμωχτεί ένα σκιάχτρο που μέσα του χτυπάνε πολλές καρδιές κι ένα σκιάχτρο που σκέφτεται και κλείνει συμφωνίες; Κι όλα αυτά μαζί, γίνεται ν’ αγκαλιαστούν μ’ ένα ολάνθιστο σκιάχτρο και μ’ ένα σκιάχτρο καλλιτέχνη; Κι αν τώρα βρεθεί ένα μαγεμένο σκιάχτρο, είναι δυνατόν να κάνει παρέα μ’ ένα σκιάχτρο που μετακόμισε στον ουρανό; Κι ένα σκιάχτρο που φυλάει τα πλάσματα του βυθού, μπορεί στ’ αλήθεια να συγκατοικήσει μ’ ένα παράφωνο σκιάχτρο;
Πάντως να ξέρετε πως τα σκιάχτρα μας, αν και δέκα, δεν στριμώχτηκαν καθόλου! Πώς να στριμωχτούν άλλωστε η αγάπη, η αλληλεγγύη, η φιλία, τα χαμόγελα και τα όνειρα;
Εκδόσεις Εντύποις
Το βιβλίο ”Παίζουμε παραμύθια;” είναι μια συλλογή με παραμύθια που έγραψαν τα παιδιά του 23ου Δημοτικού Σχολείου Νίκαιας κατά τη διάρκεια των μαθημάτων δημιουργικής γραφής, που πραγματοποιούνται με την ευθύνη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων και την καθοδήγηση και την επιμέλεια της συγγραφέως Λιλής Γάτη.
Εξ αίματος (ενηλίκων)
Ο Μπάμπης είναι ένας από μας. Ένας απλός μεσόκοπος οικογενειάρχης που παλεύει καθημερινά για την επιβίωσή του και την επιβίωση της οικογένειάς του. Εσωτερικός μετανάστης (από το χωριό του στην πρωτεύουσα) με ένα σύντομο love story που κατέληξε σε γάμο, με μια μάνα κορόνα στο κεφάλι του, με έντονες κοινωνικο-οικολογικές ανησυχίες και φυσικά πολιτική δραστηριότητα. Αν είχε τσέπες, θα ήταν παραγεμισμένες με φάρμακα, μιας κι έχει όλες τις ασθένειες του σύγχρονου δυτικού τρόπου ζωής (από ζάχαρο μέχρι τριγλυκερίδια), αλλά το μόνο που φαίνεται να έχει είναι ένα όνειρο: την επιστροφή στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Αυτή θα ήταν μια χιλιοειπωμένη ιστορία, αν ο πρωταγωνιστής δεν είχε… προβοσκίδα. Αντέχεις να δεις τη ζωή σου μέσα από τα μάτια του Μπάμπη; Έστω κι αν αυτός είναι… κουνούπι;
Εκδόσεις Σαΐτα
Μικρές Ιστορίες για Μεγάλους
Ένα βιβλίο συλλογικό βιβλίο με 17 διηγήματα για ανθρώπους με άνοια, γραμμένο σύμφωνα με τις προδιαγραφές για τα φιλικά προς τους ηλικιωμένους κείμενα, όπως ορίζονται από το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των Η.Π.Α. και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας “Κείμενα για Όλους”, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες του συγκεκριμένου αναγνωστικού κοινού.
Επιστημονική επιμέλεια – προσαρμογή:
Όλγα Λυμπεροπούλου
Νευροψυχολόγος με ειδίκευση στην 3η Ηλικία και τις Άνοιες, M.Sc
Εκδόσεις Εντύποις
Έγκλημα στο χωριό (ενηλίκων)
Έγκλημα στο χωριό: 12 ιστορίες μυστηρίου που ξεχώρισαν στον Β’ Διαγωνισμό Διηγήματος “Στέλιος Ξεφλούδας”
Εκδόσεις Openbook
Γεια σου φίλε
ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ, ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ
Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Μπορείτε να επικοινωνείτε με την συγγραφέα στο www.facebook.com/lili.gati
