Από την Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Από την Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Μια ιδιαίτερη παράσταση παρακολουθήσαμε το απόγευμα της Κυριακής στο θέατρο Πόρτα. Ο λόγος για το θεατρικό έργο «Top Girls» της συγγραφέως Caryl Churchill που ανεβαίνει φέτος στο συγκεκριμένο χώρο σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου μ’ ένα σπουδαίο θίασο που αποτελείται από επτά απ’ τις πιο σημαντικές ηθοποιούς της γενιάς τους.
Το Top Girls έκανε πρεμιέρα στη Μεγάλη Βρετανία το 1982 απ’ το Royal Court Theatre ενώ στη χώρα μας παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1983 από το Εθνικό θέατρο. Η κεντρική ηρωίδα του TOP GIRLS είναι η Marlene, μια φιλόδοξη γυναίκα καριέρας, υπεύθυνη ενός γραφείου ευρέσεως εργασίας για γυναίκες, μια «σιδηρά κυρία» που ανέρχεται θυσιάζοντας συνεργάτες, καθώς και τη δική της ευαίσθητη, ανθρώπινη πλευρά στον βωμό της επιτυχίας. Παρόλο που το έργο είναι γραμμένο σε ρεαλιστικό κώδικα, ξεκινά με μια διάσημη ονειρική πρώτη σκηνή, όπου ιστορικοί και διάσημοι μυθοπλαστικοί γυναικείοι χαρακτήρες (η εξερευνήτρια-συγγραφέας Ιζαμπέλα, η γιαπωνέζα παλλακίδα Νήο, η Γκρέτα ,γυναικεία φιγούρα ενός πίνακα του Φλαμανδού ζωγράφου Μπρέγκελ, η πριγκίπισσα ενός μυθιστορήματος Γκριζέλντα, η Πάπισσα Ιωάννα και η κεντρική ηρωίδα Marlene) καταθέτουν με ευφάνταστο τρόπο τις ιστορικά διαφορετικές πτυχές του «κοινωνικού επιτεύγματος» των γυναικών. Στη συνέχεια, η δράση μεταφέρεται στον χρόνο συγγραφής του έργου, όπου με μια σειρά από συναρπαστικές συγκρούσεις ανάμεσα σε σύγχρονες γυναίκες και σημαντικές ανατροπές, η συγγραφέας αναπτύσσει τις θέσεις και τους προβληματισμούς της με θεατρικά ευφρόσυνο ιδίωμα και υπέροχους σκηνικούς χαρακτήρες.
Η ιδιαιτερότητα του κειμένου εστιάζεται στη δομή του που παρουσιάζει μεγάλη πρωτοτυπία ειδικά στην πρώτη πράξη με την κοινή σύμπραξη τόσων ιστορικών και διάσημων μυθοπλαστικών γυναικείων χαρακτήρων. Το έργο, αν και γραμμένο τη δεκαετία του 80’ παραμένει ενδιαφέρον μέχρι σήμερα θέτοντας επί τάπητος την πολιτική και κοινωνική θέση της γυναίκας με αφορμή το θατσερισμό της εποχής εκείνης. Η χειραφέτηση της γυναίκας, τα δικαιώματα και οι διαχρονικές της υποχρεώσεις απασχολούν την Caryl Churchill που μέσα από την πένα της φωτίζει το σκληρό τίμημα των γυναικείων επιλογών.
Αν και χρονολογικά αταίριαστες οι ηρωίδες, ενώνονται απ’ τον κοινό παρονομαστή τους που δεν είναι άλλος από το ρόλο της μητρότητας. Αυτός ο ρόλος θα ενώσει έξυπνα την φαινομενικά παράταιρη πρώτη πράξη με το υπόλοιπο έργο που εστιάζει στη ζωή της Marlene και τις φιλοδοξίες της.
Την σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει ο Θωμάς Μοσχόπουλος που έστησε με δεξιοτεχνία το ιδανικό σκηνικό περιβάλλον για να εκφραστούν οι πρωταγωνίστριές του. Η επιλογή των διαφορετικών ρυθμών στην ομιλία των ηρωίδων αλλά και το λεκτικό «καπάκωμα» που έκαναν η μία στην άλλη επί σκηνής ήταν αντιπροσωπευτικό της γυναικείας συμπεριφοράς που έχει περισσότερη όρεξη να ακουστεί παρά να ακούσει τί έχουν να της πουν. Ωστόσο, η ευφυής αυτή ιδέα της συγγραφέως που είναι καταγεγραμμένη μάλιστα σε μια λεπτομερέστατη και απαιτητική παρτιτούρα για να τηρηθεί η ακρίβεια στις διακοπές του λόγου, απέτυχε πρακτικά αφού οι περισσότερες ιστορίες των ηρωίδων έμειναν ημιτελείς στ’ αυτιά των θεατών. Παρόλα αυτά, αναγνωρίζουμε τη συνολικά έντιμη προσπάθεια του σκηνοθέτη που αρνήθηκε να καταφύγει σε εύκολους εντυπωσιασμούς, το ουσιαστικό χτίσιμο των χαρακτήρων του αλλά και τις αυξανόμενες εντάσεις της τελευταίας σκηνής που απογειώνουν το έργο.
Υποκριτικά, οι επτά ηθοποιοί λειτούργησαν αρμονικά επί σκηνής έχοντας καλή χημεία μεταξύ τους. Ξεχωρίσαμε την έμπειρη Μαρία Καβογιάννη και τη μοναδική Αλεξία Καλτσίκη για τη σπουδαία τρίτη πράξη, το χτίσιμο της τεταμμένης ατμόσφαιρας που μύριζε μπαρούτι αλλά και τον φυσικότατο διαπληκτισμό τους που οδήγησε στην αποκάλυψη της αλήθειας και των πληγών που δεν έκλεισαν ποτέ. Λατρέψαμε την Αλεξάνδρα Αϊδίνη στο ρόλο της παλλακίδας Νήο για την άρθρωση, το ρυθμό και το ηχόχρωμα του λόγου της αλλά και για την κορύφωση της ιστορίας της που μας έκοψε την ανάσα. Αν υπήρχε το ίδιο πάθος στην εξιστόρηση και των υπόλοιπων γεγονότων, η παράσταση θα είχε πάει αυτομάτως σε άλλο επίπεδο.
Ειδική μνεία αξίζει να κάνουμε στα φανταστικά και μεγαλοπρεπή κοστούμια της Κλαιρ Μπρέισγουελ ειδικά στην πρώτη πράξη, στο λειτουργικό σκηνικό της Ευαγγελίας Θεριανού αλλά και στους στοχευμένους φωτισμούς του Νίκου Βλασόπουλου.
Το «Top Girls» είναι μια παράσταση για την πολιτική και κοινωνική θέση της γυναίκας που δεν παύει να μας απασχολεί ακόμη και σήμερα. Η προσέγγιση του Θωμά Μοσχόπουλου είναι τολμηρή και μας άρεσε. Σας την προτείνω!
Καλή σας θέαση!
