Από την Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη
Μια εξαιρετικά προσεγμένη παράσταση παρακολουθήσαμε το απόγευμα της Τετάρτης στο θέατρο Βέμπο. Ο λόγος για το λογοτεχνικό αριστούργημα του Στρατή Μυριβήλη, «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» που φέτος μεταφέρεται για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή σε διασκευή και σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια.
«Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια» δημοσιεύτηκε σε μέρη στην εφημερίδα «Καθημερινή» την περίοδο 1931-1932 και κυκλοφόρησε ως αυτόνομο ολοκληρωμένο βιβλίο το 1933. Στο επίκεντρο του Λέσβιου συγγραφέα είναι μια απαγορευμένη ερωτική σχέση, με φόντο την κλειστή επαρχιακή ζωή στη Μυτιλήνη του Μεσοπολέμου. Ο έφεδρος ανθυπολοχαγός, Λεωνής Δρίβας (Κωνσταντίνος Ασπιώτης), μετά την εθνική τραγωδία της Μικρασιατικής εκστρατείας, φτάνει στην πατρίδα του και συναντά τη νεαρή χήρα του αδελφικού του φίλου, Σαπφώ Βρανά (Λένα Παπαληγούρα). Μεταξύ των δύο πολύ ιδιαίτερων χαρακτήρων δημιουργείται ένα δυνατό πάθος, που έχει σαν εμπόδιο από τη μια την ενοχή απέναντι στον αδικοχαμένο νεκρό και από την άλλη τα ήθη της συντηρητικής κοινωνίας του νησιού.
Το αριστούργημα του Μυριβήλη ευτυχεί στα χέρια του έμπειρου Πέτρου Ζούλια που έδωσε βάση στην ερωτική ιστορία των δύο κεντρικών ηρώων φωτίζοντας όμως παράλληλα επαρκώς τις πληγές του μεσοπολέμου και την εθνική χρεοκοπία της Μεγάλης Ιδέας. Σκηνοθετικά, ο Πέτρος Ζούλιας, με αρωγό μια γενναιόδωρη παραγωγή, έστησε έναν ολόκληρο κόσμο στη σκηνή του Βέμπο ταξιδεύοντάς μας στην εποχή του μεσοπολέμου και εναλλάσοντας έξυπνα το μεταφυσικό με το ρεαλιστικό στοιχείο κρατώντας έτσι αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών καθ’όλη τη διάρκεια της παράστασης. Αν και παρατηρήσαμε κάποιες φλυαρίες (η ομοφυλοφυλική σκηνή, το ξεγύμνωμα της Σαπφούς μπροστά στο Λεωνή) ο σκηνοθέτης επικοινώνησε τα βαθιά αντιπολεμικά μηνύματα του έργου σκορπώντας συγκίνηση στο κοινό ενώ στάθηκε εξίσου στα ήθη και τις αξίες της εποχής εκείνης.
Στο πρωταγωνιστικό δίδυμο (Σαπφώ – Λεωνής) απολαύσαμε τη Λένα Παπαληγούρα και τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη που είχαν σχετικά καλή σκηνική χημεία και μας έπεισαν για το διχασμό τους ανάμεσα στο «θέλω» της καρδιάς τους και το «πρέπει» μιας κλειστής κοινωνίας, έτοιμης να σε κρίνει ανά πάσα στιγμή. Η Λένα Παπαληγούρα μελέτησε προσεκτικά την ηρωίδα της και την ερμήνευσε με άφθονη εσωτερικότητα και ρεαλισμό ενώ ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης μας κέρδισε γι’ ακόμη μια φορά με το ανήσυχο πνεύμα του και την επαναστατική του διάθεση. Έδωσε στο Λεωνή του την υπόσταση που του αναλογούσε υποστηρίζοντας μέχρι τελικής πτώσεως τα πιστεύω του ήρωά του.
Από τις υπόλοιπες ερμηνείες του θιάσου, ξεχωρίσαμε αυτή της Γιούλικας Σκαφιδά στο ρόλο της Ανδριανής, αδερφής του Λεωνή. Η ηθοποιός έχτισε την ηρωίδα της ευλαβικά ποντάροντας στην ευαισθησία και την καλή της πρόθεση που λειτούργησε καταλυτικά στην ένωση των δύο κεντρικών ηρώων. Μας άρεσε πολύ και η ερμηνεία του Μάρκου Παπαδοκωνσταντάκη στο ρόλο του αδικοχαμένου στρατιώτη και συζύγου της Σαπφούς. Στο πρόσωπο του ηθοποιού είδαμε ένα μεγάλο ταλέντο που σίγουρα θα μας χαρίσει σπουδαίες ερμηνείες και μελλοντικά. Τέλος, η συγκινητική ερμηνεία του Γιώργου Κωνσταντίνου στο ρόλο του Δημάρχου αλλά και η παρουσία της Χριστίνας Τσάφου στο ρόλο της συζύγου του ανέβασαν ακόμη περισσότερο το άρτιο ερμηνευτικό επίπεδο του θιάσου προσδίδοντας με την εμπειρία τους κύρος στο συνολικό αποτέλεσμα.
Τόσο τα σκηνικά της Αθανασίας Σμαραγδή όσο και τα προσεγμένα κοστούμια της Ντένης Βαχλιώτη μας μετέφεραν στην εποχή του μεσοπολέμου αποδίδοντας επαρκώς τη συγκεκριμένη χρονική περιόδο ενώ και η ταξιδιάρικη μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα λειτούργησε καταλυτικά στην απόδοση της απαιτούμενης ατμόσφαιρας.
Η παράσταση «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» στο θέατρο Βέμπο είναι μια έντιμη, φιλότιμη προσπάθεια να μεταφερθεί το λογοτεχνικό έργο του Στρατή Μυριβήλη στο θεατρικό σανίδι και αξίζει το σεβασμό και την προσοχή του κοινού. Σας την προτείνω με το χέρι στην καρδιά και όλη την Μυτιληνιά ψυχή μου!
Καλή σας θέαση!
